De Glutenvrije Trend?
23 Maart 2020
Nog niet zo lang geleden had bijna niemand er ooit van gehoord en kwam men zelden glutenvrije producten tegen in supermarkten of restaurants. Vandaag de dag zien we het bijna op elke menukaart.
Dit is natuurlijk geweldig voor mensen met de coeliakie ziekte, die geen gluten mogen eten, en afhankelijk van het stadium al bij een hapje van een boterham in het ziekenhuis belanden of nog erger. Nu is het wel belangrijk te vermelden dat ongeveer 1% van de wereldbevolking met de coeliakie ziekte is gediagnosticeerd en dat dit aantal in de laatste jaren niet gestegen is.
Wat de Tarwe-allergie betreft is deze nog zeldener dan de coeliakie ziekte. De symptomen bij een Tarwe-allergie kunnen zeer mild zijn zoals een opgeblazen gevoel na het eten van tarwe tot misselijkheid, diarree, urticaria en nog erger.
Volgens serieuze onderzoeken is er geen toenamen van glutenintolerantie. Een glutenvrij dieet heeft zelfs geen voordelen voor je gezondheid, en kan zelfs het tegenovergestelde veroorzaken gezien gluten een belangrijke bron is van proteïnen, vitamine B, mineralen en bioactieve componenten.
Brood is niet brood
Zoals zoveel dingen is er in de laatste tijd veel veranderd en bestaat een zogenaamd “vers gebakken” brood uit de supermarkt niet meer alleen uit bloem, gist en water.
Het brood komt uit de fabriek, wordt bevroren geleverd en in de supermarkt afgebakken. Dat brood in een fabriek niet op dezelfde manier wordt gemaakt als bij u thuis of een goede bakker is nogal duidelijk.
Het geheim van een goed fabrieks brood (wat de fabriek betreft) zijn de toegevoegde enzymen en andere stoffen die niet vermeld hoeven te worden. In het kort wordt beweerd dat deze stoffen en enzymen bij het bak proces verdwijnen en daarom dus ook niet gemeld moeten worden of aangegeven op de lijst van ingrediënten.
Wat onafhankelijke studies betreft, zijn niet al deze enzymen en andere stoffen even onschadelijk voor de gezondheid en dat “alles” verdwijnt is complete onzin.
Een fabriek kan niet anders
De supermarkt wil zijn winstmarges behouden, en de koper van het brood wil niet meer betalen. En uiteraard moet de fabriek ook nog wat verdienen.
Bij brood bakken komt veel tijd en aandacht kijken. Het brood moet lang gekneed worden, ongeveer 2 uur rijzen op een warme plaats, en dan voorzichtig in de oven.
Krijgt uw gerezen deeg een schok dan kan die instorten. U kunt u voorstellen dat instortend deeg in een broodfabriek een probleem kan zijn. En dat 2 uur een zeer lange tijd is om deeg te laten rijzen en zeer kostbaar is want tijd is geld.
Super meel
Er zijn verschillende aanbieders voor wat ik “super meel” noem met zeer interessante brochures. Deze zijn uiteraard gericht op de fabrikant en niet op de consument. Of beter gezegd ze willen niet dat u deze brochures vindt. Maar wie er heel hard naar zoekt kan ze vinden.
Er word reclame gemaakt met “Bio-etikettering”, “ambachtelijk bakkers brood” en “Zonder E-codes! Label”.
Om eerlijk te zijn ben ik er zeer van onder de indruk wat ze allemaal met enzymen kunnen doen alhoewel ik me tegelijkertijd belazerd voel als ik brood koop.
Een beetje van dit en een beetje van dat en je hebt deeg dat in 15 minuten compleet gerezen is en zo stabiel dat je het tegen een muur kan gooien zonder dat het deeg instort. En nog geweldiger, het gebakken brood is tussen de 6 en 12 maanden houdbaar zolang het brood goed verpakt en opgeslagen wordt.
En het enige wat op het label vermeld moet worden is “tarwemeel”.
Labels betekenen weinig
We trappen er steeds weer in. Teksten op verpakkingen zoals “geen kunstmatige kleur of smaakstoffen”, “bio”, “Fairtrade” etc. zien we als iets positiefs.
Maar meestal betekenen ze niets en worden we eenvoudig gezegd belazerd. Betekent “geen kunstmatige kleur of smaakstoffen” niet simpelweg dat de kleur en smaakstoffen niet kunstmatig zijn? En zijn kunstmatige smaakstoffen echt zoveel slechter als niet kunstmatige smaakstoffen?
Hoeveel meer krijgt een cacaoboer als ik Fairtrade chocolade koop i.p.v. niet Fairtrade chocolade? Minder als 1 € per maand of zelfs minder dan de niet Fairtrade boer? Hoeveel betaalt een fabrikant van chocolade om het Fairtrade logo op hun producten te mogen gebruiken?
Dit zijn uiteraard niet vragen die we onszelf stellen als we in de supermarkt staan. En dat weten de supermarkten en de fabrikanten heel goed. Dit soort teksten op verpakkingen zien er goed uit, stimuleren de verkoop en zorgen voor meer winst.
Ook maakt BIO het met zijn imago mogelijk om u ertoe te leiden meer geld voor een product te betalen. En BIO betekent in de praktijk vaak minder dan wat u ervan denkt of verwacht.
BIO groenten kunnen b.v. meer belast zijn met pesticide dan niet BIO groenten en dus ongezonder zijn. Dit wil uiteraard niet zeggen dat het altijd zo is of dat een BIO product soms niet beter is dan een niet BIO product. Maar wat dit wel zegt is dat we dit soort labels moeten zien voor wat het is: “Reclame”.
Wat ook vaak vergeten wordt is dat een supermarkt alleen massa producten verkoopt. Is echt ambachtelijk brood, met de hand gekneden, in een supermarkt te koop? Mij is een fabriek in China of een andere “goedkoop” land waar 10.000 mensen werken die elke dag met de hand brood kneden niet bekend.
Fabrieksbrood intolerant
Er zijn genoeg gevallen bekend van mensen die een intolerantie hebben voor fabrieksbrood en die tegelijkertijd geen enkel probleem hebben met een een echt zelf gemaakt ambachtelijk brood. Hier kunnen heel veel reden voor zijn omdat er in een fabrieksbrood veel meer zit dan allen “pure” meel, gist en water.
Dit kan met een enzym, of toevoegstof te maken hebben, maar ook eenvoudigweg met de gist die niet is uitgerijpt.
Zelf bij een lichte gluten intolerantie kan het zijn dat u weinig tot geen problemen heeft met zelfgemaakt brood gezien er in fabrieksbrood in het algemeen veel meer gluten zitten. Extra gluten wordt vaak aan witbrood toegevoegd om het “elastischer” te maken.
Als u dus problemen heeft met het eten van brood, probeer dan eens zelf brood te maken. Pas echter op voor kant en klare brood mixen, gezien deze ook extra's kunnen bevatten. Bij ernstige problemen is het uiteraard vanzelfsprekend dat u eerst een arts raadpleegt en u eventueel op een intolerantie of allergie laat testen.
Het glutenvrije brood
Zoals voor het normale brood is er uiteraard ook “super meel” die glutenvrij is. En ook is het oppassen met kant en klaar glutenvrije brood mixen.
Er is niets mis met een goed gemaakt glutenvrij brood. Of om ze een wat ouderwetse naam te geven een aardappelbrood of maisbrood.
Aan de andere kan komt er bij glutenvrij industriebrood meer kijken dan het standaard brood. Dus wat industriebrood betreft is glutenvrij vaak ongezonder dan niet glutenvrij. Wat ook de discussies die je vaak hoort dat glutenvrij veel gezonder is absurd maakt.
Laten we ons beter concentreren op waar ons eten vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt dan wat de laatste trend is op het gebied van eten en wat de reclame ons wijs probeert te maken.