De spierscheur

Het gebeurd ineens. Pats! Verbaasd kijkt de tenniser achterom. Wordt er nu een tennisbal keihard tegen de kuit aangeslagen? De verbazing maakt vrijwel direct plaats voor het besef dat het hevig pijn doet en er geen stap meer verzet kan worden. Want nee, het is geen misplaatste bal. Het is een spierscheur.

Het gevoel van ontstaan van een spierscheur wordt wel omschreven alsof er iemand met een zweep tegen het betreffende lichaamsdeel aan slaat, en men spreekt dan ook van een ‘zweepslag’ of in het Engels van een ‘whiplash’ (niet te verwarren met de welbekende nekblessure na een auto-ongeluk!). In Nederland wordt om mij onbekende reden vooral de Franse vertaling van een zweepslag gebruikt, ‘coup de fouet’. In Spanje spreekt men uitsluitend van een scheur, ‘rotura’, soms ook wel ‘desgarro’ genoemd.

Een spierscheur ontstaat meestal tijdens het sporten bij plotselinge bewegingsveranderingen als afzetten, sprinten of springen (beenspier), werpen en gewichtheffen (armspier). Een scheur is dan het gevolg van een explosieve aanspanning van de spier tegen een grote weerstand.

Een andere veel voorkomende oorzaak is het overrekken van de spier tijdens een ongelukkige val- of glijpartij. En indirect kan ook langdurige overbelasting een oorzaak zijn. Door bijvoorbeeld slecht schoeisel of een verkeerde techniek ontstaan kleine scheurtjes waardoor een grotere spierscheuring in dat gebied gemakkelijker kan optreden. Ook de leeftijd speelt een rol. Spierweefsel neemt in sterkte af bij het ouder worden en kan dan minder goed piekbelasting opvangen.

Vooral de kuitspier is ontvankelijk voor een scheuring, daar met name deze spier explosief gebruikt wordt bij het afzetten, sprinten en springen. Per jaar treft deze kuitblessure alleen al in Nederland meer dan 70.000 mensen! Een spierscheur is een vervelend en pijnlijk probleem waarbij men dagenlang, soms wekenlang, de aangedane spier niet kan gebruiken. Een kleiner scheurtje kan in 2 weken wel herstellen, maar grotere scheuren hebben al snel 8 tot 12 weken nodig. En volledige herstel na een totale afscheuring kan nog veel langer duren.

Mocht een spierscheur u overkomen, dan is het verstandig om zo snel mogelijk te beginnen met de spier te koelen en dit regelmatig te herhalen. Verder dient de spier zoveel mogelijk ontlast te worden en het betreffende lichaamsdeel hooggehouden. Een drukverband kan helpen om zwelling te voorkomen. Het lichaam doet de rest en gaat aan de slag om de scheur te herstellen. Zo´n herstelproces heeft nu eenmaal tijd nodig en helaas kunt u weinig doen om het herstel te bespoedigen. U kunt echter wel het herstel vertragen door de gescheurde spier te vroeg te belasten! Er zit niets anders op dan rustig te wachten tot pijn en zwelling duidelijk verminderd zijn, pas dan kan er begonnen worden met lichte gecontroleerde oefeningen en/of rekken.

Belangrijk is dat het gebruik van de spier goed en gedoseerd opgebouwd wordt en men niet te hard van stapel loopt. Explosieve bewegingen zijn minstens 8 weken uit den boze en kunnen eerder pas na zo´n 10-12 weken hervat worden.

Al met al een lastige en nare blessure die u beter maar kunt voorkomen. Enkele tips ter voorkoming:

• Zorg voor het sporten voor een goede warming-up van 10-15 minuten. Spieren moeten voorbereid worden voordat ze in staat zijn explosieve krachten te leveren.
• Zorg dat spieren niet afkoelen tijdens het sporten. Koude spieren zijn minder bestand tegen rek- en trekkrachten. Let dus op bij sporten waarbij u moet wachten op een medespeler of een pauze inlast. Trek in dat geval tussendoor warme kleding aan.
• Vervang tijdig de sportschoenen. Versleten schoenen hebben nog maar weinig schokabsorptie wat kan leiden tot langdurige overbelasting van de beenspieren.
• Heeft u lang niet gesport? Ga dan de eerste keer niet zeer intensief sporten. Bouw het weer rustig op.
• Doe regelmatig rekoefeningen zowel voor als na het sporten. Te korte spieren zijn gevoeliger voor dergelijke blessures.

Een spierscheur herstelt, mits goed behandeld, over het algemeen goed en zonder blijvende klachten. Punt van aandacht is wel dat er op de plek van het scheurtje littekenweefsel is gevormd en dat is minder belastbaar dan gezond spierweefsel. De kans op herhaling is bij littekweefsel hoger dan gemiddeld. Na een doorstane spierscheur is het dan ook extra van belang dat u bovenstaande tips in acht neemt.

Marielle de Bruin