De grootste stoepa van het westelijk halfrond in Benalmádena

Rijdend langs de Costa del Sol over de Autovía del Mediterráneo, genietend van de berglandschappen en de azuurblauwe vlakte van de Middellandse Zee, zie je ter hoogte van Benalmádena plots een vreemd wit gebouw in het landschap met een gouden kegel die naar de hemel reikt.

Het is de boeddhistische stoepa van de Verlichting van Benalmádena.

Het ontstaan van boeddhisme

Ongeveer 8000 km naar het oosten en 2500 jaar geleden verlaat een Indische prins zijn koninkrijk ten zuiden van Nepal om het leven buiten het paleis te leren kennen. Vooral ouderdom, ziekte en sterven intrigeren hem mateloos. Hij vraagt zich af waarom mensen zo moeten lijden. De voormalige prins sluit zich aan bij priesters en wijsgeren en verdiept zich in allerlei geschriften. De gekende religies en filosofieën uit die tijd bieden echter geen oplossing en hij besluit verder op zoek te gaan. Ver verwijderd van de samenleving denkt hij dat hij een oplossing kan vinden door het ontzeggen van voedsel en zelfkastijding. Wanneer hij bijna dood is, beseft hij dat dit ook niet de juiste manier is om antwoorden te vinden. Totaal uitgeput beslist hij om tegen een bodhiboom te mediteren en bij zonsopgang de volgende ochtend bereikt hij “verlichting” en volledige vrijheid van lijden. Gautama Siddharta is dan 35 jaar oud en wordt vanaf nu boeddha genoemd, “de ontwaakte”.

Na het bereiken van “verlichting” heeft boeddha een visioen waarin hij beseft dat iedereen de mogelijkheid heeft om “verlichting” te bereiken mits wat hulp. Daarom biedt hij 3 hulpmiddelen: zijn eigen leven als voorbeeld (boeddha), zijn leerstellingen (dharma) en de gemeenschap (sangha) waar we altijd hulp kunnen vragen. Om “verlichting” te kunnen bereiken zegt boeddha dat we 4 waarheden onder ogen moeten zien. Het leven is lijden; het lijden wordt veroorzaakt door verlangen; niet meer verlangen is niet meer lijden en er is een weg uit het lijden. Aangezien we de oorzaak zijn van ons lijden, ligt de verantwoordelijkheid ook bij ons. We kunnen niet bepalen wat er met ons gebeurt maar wel hoe we er mee omgaan.

De volgende 45 jaar reist boeddha door Noord-India om zijn inzichten uit te leggen. Uit alle lagen van de samenleving sluiten mensen zich aan bij zijn orde en velen worden een leerling van hem. Maar op 80 jarige leeftijd overlijdt de boeddha en worden zijn assen en relikwieën verspreidt over 8 geloofscentra. Enkele eeuwen na zijn dood vertrekken missionarissen naar alle windstreken. Er zijn zelfs bewijzen dat ze het Hellenistische Griekenland hebben bereikt. Landen die het boeddhisme aannemen zijn Sri Lanka, China, Nepal, Bhutan, Thailand, Cambodja, Loas, Tibet, Indonesië en zelfs Japan. In India, de wieg van het boeddhisme verdwijnt het echter geleidelijk aan door vernieuwingen in het Hindoeïsme en bijna volledig na de invallen door islamitische veroveraars omstreeks 1200 n.C.

De boeddhistische stoepa

De voorganger van de stoepa is de tumulus, een hoop stenen die men stapelde over de tombe van een belangrijk persoon. Door de eeuwen heen werden deze grafmonumenten omvangrijker en verfijnder en ongeveer 2600 jaar geleden kregen ze in het Vedische India in het Sanskriet de naam “st úpa”, wat opeenstapeling wil zeggen. Aangezien boeddha opgegroeid was in deze traditie, heeft hij dit meegenomen en is de stoepa een belangrijk symbool geworden in het boeddhisme. Er zijn drie soorten stoepa’s: de schrijn, een bewaarplaats voor een boeddhistisch relikwie en meestal afgesloten zonder in- of uitgang; de tempel, een plaats waar mensen naar toe gaan om hun geloof te belijden en het klooster, een gebouw met leef- en slaapplaatsen. Er zijn 8 verschillende boeddhistische stoepa´s en elk type symboliseert een belangrijk feit uit het leven van boeddha.

Tijdens zijn leven heeft boeddha al bepaald hoe de boeddhistische stoepa er uit moet zien en gebouwd moet worden. De legende zegt dat hij op zijn sterfbed zijn kleed vouwde in de vorm van een kubus en daarbovenop zijn bedelschaal zette. De stoepa symboliseert tegelijkertijd het lichaam van boeddha en het universum. De centrale balk die door het hele gebouw loopt stelt zijn ruggengraat voor en de aardas. De basis stelt de ethische waarden voor die we altijd voor ogen moeten houden. De koepel is het huis van boeddha waar de verlichting vandaan komt. De gouden spits reikt naar de hemel en stelt ons verlangen voor om een hoger doel te bereiken. Helemaal bovenaan vinden we een parasol dat boeddha’s bescherming tegen alle kwade elementen uitbeeldt. Stoepa’s beelden de overwinning van de wijsheid en verlichting over het lijden en onwetendheid uit. De locatie wordt zorgvuldig uitgekozen en sinds 1994 bevindt er zich een stoepa in Spanje, te Vélez-Málaga. Sindsdien zijn er nog verschillende in Europa opgericht en in 2003 werd in Benalmádena de grootste stoepa van het westelijk halfrond ingewijd.

Boeddhisme aan de Costa del Sol

In 1994 vatte een boeddhistische meester Lopon Tsechu Rinpoche uit Bhutan het idee op om een stoepa te bouwen in het Karma Guen meditatiecentrum nabij Vélez-Málaga. Dit werd de eerste stoepa op Spaanse bodem en zou het model worden voor een grootser project in Benalmádena. Met de medewerking van de gemeente Benalmádena werd besloten om een nieuwe stoepa te bouwen nabij Benalmádena Pueblo op een terrein met een fantastisch uitzicht. In het jaar 2000 richtten boeddhistische leerlingen de culturele vereniging Asociación Cultural Karma Kagyu op, die de bouw van de stoepa zou leiden en na de voltooiing de verantwoordelijkheid zou opnemen voor het onderhoud en de spirituele, culturele en opvoedkundige ontwikkeling. De bouw startte in 2002 onder toezicht van de Poolse architect Wojtek Kossowski. Op 5 oktober 2003 werd in het bijzijn van vooraanstaande personen uit de boeddhistische wereld en prominenten uit de lokale administratie, waaronder de toenmalige burgemeester Enrique Bolín, de stoepa van de Verlichting van Benalmádena ingewijd.

Het is verbazingwekkend dat de grootste stoepa van het westelijk halfrond en één van de belangrijkste monumenten uit de boeddhistische wereld, hier in het zuiden van Spanje aan de Costa del Sol werd gebouwd. Boeddhisme is een filosofie die vrede, vergeving en eenheid beoogt door middel van serene meditatie en als je een blik werpt vanaf deze tempel op de omringende bergen en zee, begrijp je dat het een ideale plaats is om tot rust te komen. Staande op het basisplatform van deze stoepa overzie je de adembenemende blauwe Middellandse Zee, met aan de einder Gibraltar en het Afrikaanse continent.

De stoepa van de Verlichting is een elegant, wit gebouw van 33 meter hoog, met een centraal vierkant gedeelte met een breedte van ongeveer 26 meter. In tegenstelling tot de meeste stoepa’s bevat deze een meditatiehal waar allerlei activiteiten plaats vinden. Vanaf het plafond van de meditatieruimte tot de top, is de stoepa volledig gevuld met heilige voorwerpen die bewaard worden in verzegelde schatkamers. Onder de schatten bevinden zich bijvoorbeeld 5.000 kg boeddhistische gebeden gedrukt op katoenpapier, heilige objecten meegebracht uit de Himalaya en een kleireliëf uit de 11de eeuw. De muren van de meditatiehal zijn beschilderd door Nepalese artiesten in de traditionele religieuze stijl uit de Himalaya en stellen het levensverhaal van boeddha voor. Onder de meditatiehal is een expositieruimte waar tentoonstellingen gehouden worden over het Tibetaanse boeddhisme, de cultuur van de Himalaya en over stoepa’s wereldwijd.

Eenmaal terug buiten bevind je je tussen de typische gekleurde Tibetaanse vlaggetjes en waan je je een beetje in het majestueuze hooggebergte van de Himalaya. Als je je wensen en dromen werkelijkheid wil zien worden, moet je volgens de boeddhisten ze hardop uitspreken terwijl je klokwijs rond de stoepa wandelt. Je kan ook de wereldberoemde Tibetaanse zin “Om Mani Padme Hum” prevelen. Dit betekent “het juweel in de lotusbloem” en geeft je de zegen van boeddha. Zo kan je met een gerust hart deze mooie, serene, heilige plaats verlaten.

Nuttige info

• Openingsuren: 
  Dinsdag - zondag: 10u-14u en16u30-20u
  Maandag: gesloten

• Activiteiten:
  Begeleide meditatie: elke vrijdag 19u30
  Lezingen: elke zondag 19u30

• Contact info:
  Tel.: +34 662 907 004
  Email: contact@stupabenalmadena.org
  Website: https://www.stupabenalmadena.org

Toon Ernes