De verschillende aandoeningen van de prostaat
24 Oktober 2019
De prostaat is een mannelijke geslachtsklier die zich rondom de plasbuis bevindt, daar waar deze uit de blaas ontspringt. Zijn functie bestaat erin het vocht van het ejaculaat te produceren waarin de spermacellen zich kunnen bewegen en gedurende meerdere dagen kunnen overleven na de ejaculatie. Er bestaan drie verschillende aandoeningen van de prostaat: de ontsteking, de goedaardige vergroting en de kwaadaardige verandering.
De ontsteking en de goedaardige vergroting gaan meestal met symptomen gepaard, de kwaadaardige verandering spijtig genoeg pas in een laattijdig stadium, wanneer de behandelingsmogelijkheden reeds behoorlijk beperkter zijn.
Prostatitis of ontsteking van de prostaat
Dit kan veroorzaakt worden door bacteriën of door algemene ziektetoestanden met verminderde afweer. Er zijn twee vormen van prostatitis: de acute prostatitis en de chronische prostatitis. De acute prostatitis is een plotseling opkomende ontsteking met pijn, koorts en plasproblemen, die onstaat door een opstijgende infectie van de plasbuis. De behandeling bestaat uit testgerechte antibiotherapie. Dit wil zeggen dat de urine op bacteriën wordt onderzocht en enkel een antibioticum wordt geven waaraan deze bacterie gevoelig is. De chronische prostatitis is het gevolg van een onvolledig behandelde, of niet geregistreerde prostatitis en heeft minder symptomen, maar kan praktisch niet meer 100% curatief behandeld worden. De behandeling bestaat uit ontstekingsremmende middelen en testgerechte antibiotica-stootkuren.
Prostaatadenoom of goedaardige vergroting van de prostaat
Deze is praktisch onherroepelijk met de leeftijd verbonden en is op zichzelf volledig ongevaarlijk. Maar door zijn ligging rondom de plasbuis kan het adenoom een zware bedreiging vormen door het hinderen van de blaaslediging. De symptomen zijn dan ook duidelijk door de toename van de plasfrequentie en de afname van de plashoeveelheid. Vooral het ‘s nachts moeten opstaan om te plassen is een verdacht teken. De behandeling bestaat in het verbeteren van de plaskwaliteit door bepaalde plantaardige extracten, zoals sabal en finasteride en sluitspierrelaxanten, alhoewel, bij resistente gevallen, een operatieve verwijdering van het overvloedige klierweefsel doorheen de plasbuis, de definitieve oplossing brengt.
Prostaatcarcinoom of kwaadaardige verandering van de prostaat
Dit is een verandering op het niveau van de prostaatcel, die veroorzaakt dat de cel zich ongeremd gaat delen en de omliggende cellen gaat vernietigen. In vergevorderde toestand gaan deze cellen zich over de bloedbaan verspreiden en nestelen zich in alle mogelijke organen van het lichaam. Men spreekt dan van uitzaaiingen of metastasen. Deze cellen secreteren een stof die PSA heet (Prostaat Specifiek Antigeen). De detectie hiervan in het bloed is een zeer goede algemene test om prostaatkanker in een vroeg stadium te ontdekken. De eerste symptomen ontstaan pas in gevorderde toestand, als reeds omgevend weefsel of andere organen getroffen zijn. Deze symptomen duiden dan – spijtig genoeg - niet specifiek op de prostaat, maar op het getroffen orgaan. Het is daarom van essentieel belang om jaarlijks een uroloog op te zoeken. Het rectale onderzoek (het invoeren van de vinger in de aars) blijft het belangrijkste medisch onderzoek bij de oudere man.
De behandeling van prostaatkanker is afhankelijk van de gevorderde toestand van de aandoening en varieert van bestraling tot radicale verwijdering van de prostaat. Daar de groei van de prostaatcellen voor een deel afhankelijk is van mannelijk hormoon, kan deze in vele gevallen geremd worden door de inname van anti-hormonen. Deze therapie is echter niet genezend maar levensverlengend.
De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft een duidelijke aanbeveling:
- Elke man boven de 45 jaar moet één keer per jaar naar de uroloog.
- Elke man boven de 65 jaar moet twee keer per jaar naar de uroloog.
Op deze wijze kan het grootste deel van de prostaatkankers ontdekt worden voordat ze ongeneeslijk zijn.