Een hele opluchting
16 Januari 2018
Problemen met de longen komen vaak voor. Volgens de Nederlandse Longfonds Stichting zijn er op dit moment in Nederland meer dan een miljoen mensen door een longziekte getroffen zonder uitzicht op genezing. Behandeling beperkt zich in het algemeen tot inname van medicijnen onder toezicht van een longarts, eventueel aangevuld met het werken aan de algemene conditie om de longfunctie zo goed mogelijk op peil te houden. Helaas blijft vaak onopgemerkt dat een dergelijke chronische ziekte de oorzaak is van een kettingreactie aan lichamelijke aandoeningen. Voorbeelden daarvan zijn klachten aan het bewegingsapparaat als hoofdpijn, nek- en/of schouderpijn, peesontstekingen in de schouder, of klachten aan het middendeel van de rug.
Zoals we allemaal weten heeft het lichaam continu zuurstof nodig en de voorziening hiervan wordt door de longen geregeld met behulp van een mechanisme dat we ademhaling noemen. Wat echter nogal eens vergeten wordt, is dat bij de ademhaling niet alleen de longen maar de gehele borstkas betrokken is, waarbij een grote rol is weggelegd voor de ademhalingsspieren, de ribben en de borstwervels. Hoe beweeglijker de borstkas, hoe beter de longen zich kunnen vullen met zuurstofrijke lucht en hoe gemakkelijker de ademhaling verloopt,
In het geval dat er een longziekte aanwezig is en de longen hun taak niet naar behoren kunnen uitvoeren loopt de zuurstofvoorziening van het lichaam continu gevaar. In een poging dit te compenseren wordt er vervolgens sneller en ook krachtiger ademgehaald en worden er meer spieren dan normaal ingezet, zoals de nek- en schouderspieren. Gezien het feit dat longproblemen vrijwel altijd chronisch zijn is het niet verwonderlijk dat dit arbeidsintensieve proces op den duur gevolgen heeft: de betrokken spieren raken overbelast en vermoeid en de spierspanning neemt toe. Eén en ander heeft als gevolg dat er langzaam maar zeker een verstijving optreedt van de borstkas.
De toch al door ziekte geplaagde longen worden nu ook nog eens opgezadeld met het feit dat ze in een te krappe behuizing moeten werken en zich daardoor niet goed kunnen vullen met lucht. De ademhaling verloopt mede hierdoor steeds moeizamer en dit komt de aanwezige longziekte bepaald niet ten goede. Alleen al door dit proces ziet men vaak het medicijngebruik in de loop der jaren toenemen.
De verhoogde spierspanning en de verstijving van de borstkas zullen op den duur gevolgen hebben voor de algehele lichaamshouding: de schouders gaan meer naar voren staan en draaien naar binnen, de bovenrug wordt ronder en het hoofd wordt naar voren getrokken. Het zijn deze standsveranderingen, die de eerder genoemde klachten mede veroorzaken en ze zijn de reden dat een patiënt bij mij binnenstapt. Tot diens verbazing stel ik dan tijdens het eerste contact vragen als “Gebruikt u medicijnen voor de longen? Zijn er klachten als moeizaam ademhalen en weinig stemvolume? Bent u snel duizelig of licht in het hoofd? Is er een gevoel van een kikker in de keel, of spanning in de slokdarm waardoor eten slecht doorstroomt? Voor mij zijn dit namelijk allemaal aanwijzingen om naast de klacht waarvoor de patiënt binnenkomt ook het longprobleem tijdens de behandeling in acht te nemen. Zouden de lichamelijke klachten alleen lokaal behandeld worden zonder aandacht te besteden aan het onderliggende probleem dat de kettingreactie op gang gebracht heeft, zullen deze niet snel verdwijnen en is de kans op een terugval groot.
Het weer beweeglijk maken van de borstkas heeft bij patiënten met een longziekte veel nut. De ziekte zal er weliswaar niet door verdwijnen, maar de nare gevolgen die zich in de loop der jaren ontwikkeld hebben verminderen wel degelijk. Als de spanning van de spieren afneemt, verbetert de lichaamshouding, kan men gemakkelijker rechtop lopen en ontspannen de schouders, wat allemaal een positief effect heeft op de lichamelijke klacht waarvoor de patiënt binnenstapte. Met behulp van een paar eenvoudige oefeningen thuis kan vervolgens voorkomen worden dat het hele verstijvingsproces zich herhaalt.
En niet onbelangrijk: met een beweeglijke borstkas kunnen de longen zich weer als vanouds vullen met lucht en verloopt de ademhaling een heel stuk gemakkelijker. Op het moment dat de patiënt de deur uitstapt na een dergelijke behandeling hoor ik dan ook vaak: ¨Wat een opluchting! ¨.