Een zure tijd: Reflux
21 Mei 2018
Zuurbranden. Het afgelopen halfjaar ben ik met dit vervelende probleem behoorlijk geconfronteerd. Maandenlang deed ik ´s nachts ondanks de toren van kussens die ik gebouwd had nauwelijks een oog dicht. Mijn favoriete slaaphouding kon ik onmogelijk aannemen en ook in andere houdingen schoot ik regelmatig overeind om een golf aan zuurbranden tegen te gaan. Eén troost had ik: ik wist dat het weer over zou gaan. De oorzaak, een vergevorderde zwangerschap, zou immers niet eeuwig duren, en inderdaad verdwenen de klachten met de bevalling als sneeuw voor de zon. Helaas was daarmee het probleem nog niet het huis uit want een paar weken later begon mijn pasgeboren zoontje de eerste verschijnselen van zuurbranden te vertonen. Gelukkig kon ik hem daarmee helpen.
De medische term voor zuurbranden is gastro-oesofageale reflux, of kortweg reflux, en houdt in dat een gedeelte van de maaginhoud terugstroomt naar de slokdarm. De voornaamste klachten zijn zure oprispingen en een onaangenaam vol gevoel hebben, maar ook pijn achter het borstbeen en het hebben van een vervelend kuchje komen regelmatig voor. Omdat de klachten vaak erger zijn bij een liggende houding, komt de nachtrust al snel in gevaar en ook activiteiten waarbij veel gebukt wordt, zoals tuinieren en bepaalde sporten, kunnen een onaangename aanval uitlokken. Aanhoudend brandend maagzuur kan dan ook een grote impact hebben op de kwaliteit van leven.
Bij baby´s wordt reflux helaas niet altijd herkend en daardoor ook niet behandeld. Het is tenslotte normaal dat baby´s regelmatig wat melk teruggeven en het nodig hebben om na het voeden even rechtop gehouden te worden om een boertje te doen. Als het kindje regelmatig hartverscheurend hard huilt zullen termen als ¨darmkrampjes¨ en ¨huilbaby¨ al snel gebezigd worden, terwijl het heel goed kan zijn dat het kindje te kampen heeft met reflux. Als de ouders dit niet herkennen en er dus ook niet naar handelen, dan zal het algemene advies om een baby op de rug te laten slapen om wiegendood te voorkomen, het arme kindje ook nog eens verder de ellende in helpen en kan het van een baby die regelmatig huilt zeker uitgroeien tot een echte huilbaby die alleen nog maar in de armen van de inmiddels wanhopige mama of papa tot rust komt. Natuurlijk is de lichamelijke aanwezigheid van de ouder een troost, maar waarschijnlijker is dat het kind dolblij is om in een meer verticale houding te liggen, wat helpt om het zuurbranden tegen te gaan.
Een baby geeft wel degelijk voldoende signalen af waaruit kan worden afgeleid dat reflux het probleem is en niet de darmkrampjes of het vragen om aandacht, en het is de kunst om deze signalen zo snel mogelijk te herkennen om erger te voorkomen. Een goede aanwijzing is het tijdstip van jengelen en huilen. Jengelen doet een baby met reflux de hele dag door, want melk is in principe verzachtend voor de geïrriteerde slokdarm en daarom zal het graag en vaak een slokje willen. Maar zodra de maag vol is en er zure sappen terugstromen in de slokdarm, dus aan het einde van de voeding of kort erna, zal het in ontroostbaar huilen uitbarsten. Kenmerkend is ook dat het kindje zich vaak helemaal uitstrekt en het hoofdje achterover gooit en beslist niet plat wilt liggen doch zich beter voelt in de armen van een volwassene of in de maxi-cosi. Dit alles in tegenstelling tot signalen van darmkrampjes, waarbij de baby juist de knietjes optrekt en in elkaar krimpt en de hevigste huilbuien plaatsvinden, geruime tijd na de voeding.
Reflux is altijd een reden om contact te zoeken met een arts of specialist om uit te zoeken wat de oorzaak is. Zowel bij volwassenen als bij baby´s zal de medische behandeling meestal bestaan uit medicijnen en het aanpassen van leefregels betreffende voeding en houding. Een manuele behandeling kan echter in de meeste gevallen een goede ondersteuning zijn. Bij baby´s is een goede instructie aan de ouders van grote waarde en helpt een behandeling met rustige, veilige technieken om het middenrif en de maagstreek te ontspannen, vrijwel altijd. Voor volwassenen is een behandeling gericht op ontspanning van het middenrif en verbetering van de maagfunctie, aangevuld met ademhalingstechnieken en advies betreffende lichaamshouding met name zinvol als de reflux houdingsafhankelijk is.
Voor mij en mijn zoontje zijn de zure tijden inmiddels weer voorbij. Gelukkig maar, want het hebben van reflux is beslist geen pretje.