Exposicion ‘La España’ in Monteclinejo

Een hele mond vol en een lange tekst voor een kleine tentoonstelling in een bergdorpje in de Axarquía in maar één zaal. Het klonk ook nog erg ver weg. Maar eenmaal op weg bleek Moclinejo slechts 27 km van Malaga te liggen en zagen we na veel kronkelende maar goed begaanbare bergwegen de fraaie natuurstenen toegangspoort van het dorp.

De smartphone kon het adres, Callejon de Rosa 1, niet vinden en dus reden we maar gewoon richting centrum door de smalle straatjes op zoek naar de kerk, want daar is meestal wel een plein met een parkeerplaats. En dat was ook zo. Er stond zelfs een bordje met ‘Sala de Exposiciones’! We liepen een hellend weggetje op en daar wachtte ons een verrassing: de sala met de lange naam had een prachtige entree, een brede trap met mozaïek tussen de tegels en een balustrade ook van mozaïek, bracht ons geleidelijk aan omhoog naar de ingang. Naast de trap was ook een kubus van mozaïek in allerlei kleuren en een soort flesvormige opening in de muur ernaast gaf ons een doorkijkje op de levensgrote affiche van de tentoonstelling. De monumentale trap werd geflankeerd door twee lantarenpalen met als lamp vijf gebogen stalen stelen met een soort metalen bloemachtige lampen, als een soort boeket. Het eerste kunstwerk dat we zagen.

Eenmaal binnen werden we ontvangen door een vriend van de twee jaar geleden gestorven schilder Ronald Sales. Hij stelde zich voor als Ton van der Spruit en vertelde ons dat hij samen met zijn vrouw en de gemeente Moclinejo deze tentoonstelling had georganiseerd. De schilder, Ronald Sales, had weliswaar nooit in Spanje gewoond, maar had er wel zijn hart verloren. Hij had overal in de wereld tentoonstellingen gehad, maar samen met Ton ging hij enige keren per jaar een paar weken naar Spanje, waar hij geïnspireerd werd door de Spaanse tradities en cultuur. Ze bezochten het Carnaval in Cadiz, de Rocio in Almonte, de Semana Santa met de processies in Sevilla en Málaga en de Gigantes in Valencia. En vooral niet te vergeten, de stierengevechten. Ronald was helemaal gefascineerd door de elegante stijl van de toreros en de dreigende grote zwarte stieren. Er hing dan ook een bak met ingelijste schilderijen in schitterende kleuren, die gekocht konden worden, allemaal met het onderwerp “tauromaquia”. Ton vertelde, dat ze voor de helft van de prijs, dus €75.-, te koop zijn, evenals de grotere schilderijen, ongeveer €300.-, omdat het zonde zou zijn deze nalatenschap op een zolder te laten verstoffen. Mensen moeten er nog dagelijks van kunnen genieten! De opbrengst gaat naar Cudeca, een opvangcentrum voor terminale kankerpatiënten. Ronald is zelf ook gestorven aan kanker.

Ik ben geen voorstander van de manier waarop deze stieren aan hun eind komen, ook al hebben ze daarvoor een goed leven gehad. Dus hoewel ik de stierencollectie met al zijn kleuren en soms vol trieste beelden bewonder, ook vooral door de techniek, gewoon kleurpotlood, waskrijt en soms acrylverf, voor mij geen stieren aan de wand. De andere passie van Ronals Sales was flamenco. Helaas hing daar maar één schilderij van: een gepassioneerde oudere zigeunerin in een zwierig rood gewaad tegen een donkere achtergrond waarop je lichtere schaduwfiguren van een flamenco orkestje zag afgetekend. En in de andere hoek het portret van een mooie jonge zigeunerin met enorme kleurige oorbellen, en profile. Ook hier weer de tegenstelling, links de oudere dansende vrouw, rechts de jongere. Wel echt flamenco!

Er hingen veel doeken met scènes van de Semana Santa. Niet alleen heel expressief en indrukwekkend, maar ook vaak (meestal) met een cynisch grapje erin. Er hing b.v. een schilderij waarop je alleen de prachtige gouden krullen van de onderkant van een trono (troon) zag met daaronder een rij donkerblauwe schoenen van de dragers en aan de voeten van al die voetjes lagen 2 lege bierblikjes geflankeerd door sigarettenpeuken! In een ander schilderij van een in het zwart gehulde figuur zag je alleen de ogen en een hand met een ondeugend opgestoken vinger. Op een ander schilderij ook weer zo’n tegenstelling: drie Nazareno’s in een donker boetekleed met punthoed werden afgebeeld voor een deur waar in grote gele letters het woord SOL (zon) opstond, de toegang tot de arena van de stierengevechten – toch iets minder christelijk.

Een heel kleurig schilderij is dat van een stierenvechter in een paarse blouse met goudgele tressen, die met een dreigend, uitdagend gezicht zijn donkerroze mantel voor zich uithoudt, zo van: “kom maar op stier, ik ben toch sterker”. Op de blauwe achtergrond vijf rustig in de verte starende stieren, nog onbewust van hun toekomstig lot. Het boeiendst vond ik de afbeelding van drie nazarenos met witte hoofdkappen, twee met afgewend hoofd en van één drager zag je de lichte ogen en bruine huid om de oogkassen, die kijken naar het portret van Cameron, de flamencozanger dat werd meegedragen op een houten kruis met een rood met gouden frame. Tegen de donkerblauwe avondhemel waren witte puntjes die in het licht schitterden als sterren. De titel was “Gitanos”. Het deed me denken aan de vele keren dat ik op maandag naar de Semana Santa processies in Málaga ging. Daar trokken de feestelijk uitgedoste zigeuners zingend met hun trono’s door de straten.

Ook heel mooi is het schilderij van drie gekleurde figuren met hoge blauwe puntmutsen die zilveren kerkschatten dragen en dat alles vanaf de achterkant gezien. Erboven vliegen twee witte duiven tegen een oplichtende wit gestippelde achtergrond, een soort sterrenhemel. Deze achtergrond, zo vertelde Ton ons, wordt verkregen door in een donkere laag plastic gaatjes te prikken, zodat de witte onderlaag bij belichting een stralend effect geeft. Als ik €375.- over had, zou ik dit kunstwerk wel aan mijn muur willen hebben.

Maar naast de oudere (70 jaar geworden) Nederlandse “Spanjofiel” was er nog een exposant, de jonge reparateur van antieke kerkschatten, Fransisco Naranjo Beltran. Hij was bevriend met Ronald en schildert voor zijn plezier met dezelfde technieken. Hij gebruikt ook acrylverf en kleurpotlood, vooral om de fijne details, zoals plooien van gewaden, in te vullen. Dit geeft een zeer realistisch beeld. Soms heeft hij ook een kerkelijk motief en hij gebruikt vaak zijn familieleden als model. Zijn nichtje bijvoorbeeld heeft hij vereeuwigd in drie verschillende leeftijdsfasen: als jong, klein kind, als schoolmeisje en als jong meisje van 17 in een schilderij van symbolen en geometrische figuren. Het schilderij van zijn 17-jarig nichtje als een soort madonna bestaat uit drie cirkels. De eerste is de aardbol waarop zij staat of eigenlijk zweeft in een kleurrijk lang gewaad. De tweede cirkel erboven is goudgeel als de zon. De derde cirkel rondom haar hoofd en haar devoot gevouwen handen straalt in een kring van schitterende sterren tegen een donkere achtergrond. Het lijkt net alsof ze zweeft tussen hemel en aarde.

Op een ander schilderij staat zijn schoonzus afgebeeld als een geblinddoekte processieganger in een lang wit gewaad, blootsvoets en met een kruis en een bijbel in haar handen. Een paarsbruine boetelinge ligt geknield naast haar, alleen de ogen zijn onbedekt en ze houdt een manshoge brandende kaars in haar hand. Aan de andere zijde van de vrouw is nog een donkere figuur, ook weer met alleen de ogen zichtbaar vanuit zijn boetelingenpak. Hierachter rijst een hemelsblauwe opgestane Christus met een kruis in zijn handen op tegen de impressionistisch afgebeelde kathedraal van Málaga, die als een soort boog het bovenste deel van het schilderij omlijst. Hoe langer je er naar kijkt, hoe meer je er in ziet en hoe meer je eigenlijk ook van deze nog springlevende artiest zou willen zien en weten. We hebben dan ook meteen een afspraak gemaakt voor een interview, maar dat is voor een volgende keer!

Als je nog kunt, ga dan naar Monclinejo, waar de tentoonstelling tot 22 april te bezichtigen is. Maar ook het dorp en de Sala op zich zijn een bezoekje waard. Er is ook nog een wijnmuseum met een bodega en een ‘casa museo’.

Contact informatie

Adres:
Sala de Exposiciones Antonio Segovía Lobillo
Callejón de la Rosa 1
29738 Moclinejo
Málaga

Tel.: (34) 952 400 586
http://www.moclinejo.es

Openingstijden:
Maandag tot vrijdag: 9:00-14:00uur

Else van Velthuijsen