Het Caños Santos klooster
15 Mei 2020
Vrienden hadden ons aangeraden een bezoek te brengen aan het Monasterio de Caños Santos. “Je rijdt via Ronda naar Alcalá del Valle en het klooster (monasterio) ligt daar vlak achter” was hun welgemeend advies.
Dankzij “Tom Tom” en alle concurrenten op dat gebied heeft men tegenwoordig geen enkele moeite meer om met bovenstaande eenvoudige routebeschrijving de plaats van bestemming te bereiken, dat dachten we tenminste
De eerste kilometers van Marbella naar Alcalá del Valle werden dan ook moeiteloos en in een straf tempo afgelegd. Enige wegomleggingen in het iets meer dan 5.000 zielen tellende dorp waren helaas te veel voor de elektronische navigator.
De bewoners waren gelukkig uiterst behulpzaam en na drie keer binnen de bebouwde kom hetzelfde rondje gereden te hebben lukte het ons om de weg naar het klooster op te rijden.
Na ongeveer 5,5 km op de CA-9107 sla je dan links af naar een landweg waar van verre reeds een grote silo te zien is. Die kon het dus niet zijn want de Katholieke Kerk zorgt altijd voor een kwalitatief goede behuizing voor haar personeel. Er was een groot hek met de woorden Verboden Toegang en daarnaast een alleraardigst tegeltableau met de Maagd Maria maar verder geen enkele aanwijzing dat hier in de buurt een klooster zou zijn.
Ietwat teleurgesteld reden we nog een paar honderd meter verder over de stoffige landweg midden tussen olijfbomen en vers omgeploegde akkers tot een tweesprong waar, voor zover je kon zien, beide paden zich al slingerend in het glooiende landschap verloren.
Terug naar de CA-9107 dus en ons verder verwijderend van Alcalá zagen we na 1 kilometer een landbouwer die bezig was in zijn auto te stappen. Hij glimlachte begrijpend en zei dat het klooster enigszins slecht was aangegeven. Bereidwillig reed hij voor ons uit terug tot dezelfde landweg waar hij stopte en zei dat we hier op de goede weg waren en dat het klooster slechts een kilometer voorbij de silo, bij de tweesprong rechts afslaand, aan het einde van dat pad lag. “Muy bonito y en un entorno impresionante” (heel mooi en in een prachtige omgeving) waren zijn woorden.
Vervolgens reden we terug naar de tweesprong, sloegen daar rechts af en kwamen uiteindelijk bij een bord waarop te lezen was dat we ons doel bereikt hadden. Er was echter niets te zien maar een verharde weg liep steil naar beneden en plotseling verscheen tussen het struikgewas en de bomen, beschut door een rotsachtige muur, het klooster.
Het zag er verlaten uit, alle deuren waren op slot en zelfs een bordje met openingstijden ontbrak.
Volgens overlevering was hier ooit een boer, genaamd Tello Pascal, in 1512 met een kudde koeien. Een van zijn beesten verdween tussen het struikgewas waarachter een nauwe spleet toegang gaf tot een grot waar ook water uit stroomde. Toen Tello de grot nader verkende ontdekte hij een beeld van de Heilige Maagd op een soort altaar.
Later bleek dat Maria reeds 800 jaar geleden in die grot verborgen werd toen de Moren de macht overnamen van de Visigoten. Veel religieuze kostbaarheden werden in die tijd naar een veilige bergplaats gebracht en zodoende kwam Maria in de grot terecht.
Kort na de ontdekking van Tello werd het beeld naar de kerk van het nabijgelegen plaatsje Olvera gebracht maar de dag daarna verscheen het weer in de grot.
Dit onbegrijpelijke voorval herhaalde zich een paar keer tot de gelovigen de voor de hand liggende conclusie trokken dat Maria de voorkeur gaf aan de grot.
Afijn, het is vaak moeilijk de grens te trekken tussen geschiedenis en legende en dat resulteert dan ook vaak in prachtige verhalen.
Er werd een kapel gebouwd die in 1542 plaats maakte voor een klooster dat onderdak bood aan Franciscaner monniken. Zowel in de 17e als in de 18e eeuw werden ingrijpende verbouwingen aangebracht zodat het nu een allegaartje van bouwstijlen is.
De vierkante toren heeft een achthoekig bovengedeelte dat eindigt in een rijkversierde koepel. Tijdens de inval van de troepen van Napoleon werd het beeldje naar Cañete la Real gebracht om het veilig te stellen voor de vernielzuchtige Franse soldaten.
Het werd echter 100 jaar later vernield tijdens de burgeroorlog en het huidige beeldje in de kerk van Cañete dateert uit 1938. Het werd gemaakt door de bekende beeldhouwer en edelsmid José Navas-Parejo met de houtresten van het oorspronkelijke beeldje.
De hand van het origineel wordt nog als relikwie bewaard en men zegt dat het hoofd destijds door een jongetje verkocht is voor 50 pesetas.
We konden dan wel niet naar binnen maar het hek naar de voornoemde kloof stond half open. Het was kennelijk door de monniken verder uitgehakt tot een smalle passage van een meter breed maar zonder lantaarn waagde ik mij, voorzichtig schuifelend en in het donker tastend, niet verder dan een meter of tien.
Rondom het klooster was er voldoende ruimte om tot bezinning te komen en het uitzicht aan de noordkant van deze enclave op de Loma de la Cordillera is werkelijk spectaculair.
Alhoewel het klooster binnen de gemeentegrens van Olvera ligt is Alcala del Valle de eigenaar van het geheel. De laatste restauratie vond plaats in 1996 en sindsdien maakt het klooster deel uit van het historisch erfgoed van Andalusië.
Op 17 en 18 april wordt de 7e editie van de Feria de Espárrago gevierd maar mocht u dat missen dan is de Dag van de Arbeid op 1 mei ook een mooie gelegenheid om vanuit Alcala del Valle met de dorpsbewoners de traditionele Romeria (bedevaarttocht) naar het klooster te lopen.