Het etnologisch museum van Mijas
29 Juni 2019
La Casa Museo de Mijas is te vinden in het centrum van Mijas Pueblo. De gemeente Mijas heeft ten behoeve van - en als attractie voor - de minder klimlustige toeristen een grote parkeergarage gebouwd waar je voor 1 euro de hele dag je auto kunt parkeren. Een lift brengt je direct naar het centrum van Mijas als je er op de 10e verdieping uitstapt.
Twee derde van de bevolking bestaat tegenwoordig uit buitenlanders. Toen ik in 1992 in Mijas kwam liepen er nog ezeltjes op de weg om de boer en zijn oogst te vervoeren. Nu lopen de ezeltjes, prachtig opgetuigd, met of zonder koetsje erachter, door het dorp om toeristen te vervoeren!
Vanuit de parkeergarage stap je gelijk op het plein. Aan de overkant van dit plein is nog een lift voor het geval dat je de trappen die naar het hogere gedeelte van het dorp leiden wilt vermijden. Het is dan nog vijf minuten wandelen door de gezellige dorpsstraatjes naar het Casa Museo waar onze historische folkloristische wandeling begint.
Eenmaal binnen in het Museumhuis wandel je niet alleen door de geschiedenis van Mijas maar ook door de campo met zijn geurige kruiden zoals tijm en rozemarijn. Je ziet het espartogras, de olijven en de druivenoogst en de kalkoven waar de kalk verwerkt wordt waar de knusse huisjes allemaal zo mooi wit van blijven. In de Romeinse tijd werd hier al marmer gedolven.
Het meest complete beeld van het landelijke leven in Andalusië en zijn tradities krijg je te zien in de zaal die gewijd is aan de keramiste Carmen Escalona Vega. Zij is een autodidact en vertelde mij dat ze niet naar school kon omdat ze als klein meisje al op het land moest werken. Toen boetseerde ze uit klei maar een schooltje waarin ze zelf achterin de klas zat.
Ze kreeg de smaak te pakken en boetseerde het hele landelijke leven van haar jeugd in kleitaferelen: mensen werkend op het land, het oogsten en het dorsen van het graan door een ezeltje dat rond en rond draaide om een wiel. (Je ziet nu soms nog wel eens van die ronde steenafzettingen in de campo). Mensen die met stokken de olijven uit de bomen slaan, mensen die voor hun witte huisje espartogras zitten te vlechten, mensen die een rots beklimmen en mensen die gezellig bij elkaar zitten, zingend bij een gitaar of dansend op een feestterrein. En dan is er die vitrine met een arena waarin je opeens ontdekt dat de opgewonden toeschouwers stieren zijn en de toreador een triomfantelijk rechtopstaande stier is tegenover een verslagen knielende man!
Huis van Carmen
De mensen die hier wonen of vaker komen hebben vast wel eens een olijfmolen of een bodega bezocht maar in dit museum wordt het authentieke fabricageproces wel heel duidelijk uitgebeeld. Het meest interessant vond ik de later toegevoegde “Panaderia”, (de broodbakkerij) met een traditionele oven die beheerd werd door de gemeente die ook de broodprijs bepaalde aan de hand van de kwaliteit van het graan. Ook toen al overheidsinmenging!
In de zaal “la Sierra” hingen bossen gedroogde kruiden en stonden manden met allerlei producten als dennenappels, algarrobo bonen en gedroogd espartogras. Ook zagen we allerlei gevlochten artikelen van esparto zoals: manden, zadeltassen, espadrilles, ja zelfs een bijna levensgroot gevlochten ezeltje. Nog steeds kun je deze espartoproducten in de souvenirwinkels kopen! Ook de potten honing zijn daar te koop. In het museum kun je nog de ton zien waar de honingraten in werden geslingerd om de honing eruit te krijgen. Er naast lagen de attributen van de bijenhouder, een zwarte kap met gaas voor het gezicht en grote leren handschoenen. Er was ook een bijzonder natuurlijke bijenkast, gemaakt van een uitgeholde boomstam.
In een grote vitrine waren vele mineralen uitgestald die in de omringende bergen van Mijas gevonden worden. Zoals bijvoorbeeld calciet, limoniet, talk- en kalksteen.
Vervolgens belandden we in de echte Casa del Campo. De woonkamer annex keuken met een open haard, een antieke radio uit de begintijd en een Singer naaimachine, waar ik nog steeds naar terug verlang en natuurlijk de typisch Spaanse rechte houten stoeltjes. Aan de muren zwart-witte familieportretten.
De muren van de keukenhoek hingen vol met potten, pannen en ander keukengerei. Ook was er plaats op de zijmuur ingeruimd voor allerlei kruidenbossen. Voor het raam hingen gezellige roodgeblokte keukengordijntjes en de vensterbank stond vol aardewerk kruiken. Er vlak boven en naast het raam hingen ook nog allerlei soorten kalebassen. Kortom, geen plekje was onbenut! Aan de buitenkant was het raam in een soort nis gebouwd waar witte hemmetjes aan de waslijn te drogen hingen. Het wasbord lag er nog onder. Aan net zo’n wasbord heb ik als klein meisje mijn moeder ook nog zien schrobben! En dan die kleine slaapkamertjes! Je vraagt je af hoe een echtpaar in zo’n smal ledikantje kan liggen. Het was trouwens wel mooi hemelsblauw geschilderd en bedekt met een wit gehaakte sprei. Met liefde gemaakt dus! En het product van die liefde kon in het houten kinderbedje ernaast, de knuffel lag er al in! Onder het bed stond de po, en boven het bed hing Jezus aan het kruis!
De badkamer bestond uit een houten tafel met een lampetkan en een schaal om je in te wassen. Ook dat heb ik zelf nog meegemaakt bij mijn familie die op het platteland woonde.
Uiteindelijk belandden we in de artistieke vierkante patio met planten tegen de muren, omhoog klimmend of omlaag hangend vanuit potten, en een smeedijzeren ornament naast de deur. Een verrukkelijk paradijsje, waar op zomeravonden flamenco-concerten worden gegeven door jonge gitaristen en zangers. Er wordt trouwens nog wel meer georganiseerd. In de projectiezaal geeft men o.a. cursussen met pedagogische achtergrond en worden video´s vertoond. In de expositieruimte zijn ongeveer 12 keer per jaar wisselende tentoonstellingen.
Er is dus van alles te beleven. Niet alleen wat betreft het verleden, maar ook het heden, en vooral ook de toekomst. De veranderingen in onze gedigitaliseerde wereld gaan zo snel dat 75 jaar geleden al heel ver weg lijkt!
Museo Histórico-Etnológico
Plaza de la Libertad 2
29650 Mijas Pueblo
Tel.:(34) 952 590 380
Email: https://www.mijas.es
Prijs: 1 Euro
Opening: Dagelijks van 10-15 en van 17-19