Het Jorge Rando museum in Málaga

Een inspirerend bezoek aan het vernieuwende pas 2 jaar oude museum Jorge Rando in Málaga, het enige museum in Spanje dat geheel gewijd is aan het neo-expressionisme.

Het Museum is (voor ons tenminste) een nieuwe ontdekking. Letterlijk zelfs, want het is gewijd aan een nieuwe stroming binnen de kunst: het neo-expressionisme. De kunstenaar uit Málaga, Jorge Rando, is hiervan de belangrijkste vertegenwoordiger. Zijn schilderijen en beelden zijn overal ter wereld tentoongesteld. In Duitsland, waar hij al veertig jaar woont en werkt, wordt hij gezien als een inspirator van de renaissance oftewel wedergeboorte van het expressionisme. Hij won dan ook vele prijzen, vooral in de landen waar het expressionisme ontstond. Hij is de eerste levende kunstenaar die een eigen permanente expositieruimte in een museum in Hamburg heeft.

Hij is geboren in 1941 in Spanje, heeft een Duitse vrouw en brengt afwisselend een half jaar in Duitsland en een half jaar in Spanje door. In het naar hem genoemde museum in Málaga geeft hij jonge kunstenaars les.

Erg makkelijk te vinden was dit vrij onbekende museum voor ons niet. Zowel de plattegrond als Google waren vrij onduidelijk. Toen we uiteindelijk de weg vroegen bij de receptie van een hotelletje kregen we te horen dat we beter een taxi konden nemen. De receptioniste was zo aardig om meteen maar een taxi voor ons te bestellen. Die bracht ons er in tien minuten voor € 4,95 heen, ergens tussen de rivier en de Plaza de la Merced.

Ook in het museum was weer een aardige receptioniste die ons voorzag van informatiefolders. Ze vertelde dat het museum bestond uit vier verdiepingen bestemd voor wisselende tentoonstellingen gebaseerd op het neo-expressionisme. Het interieur van het gebouw is zeer modern van opzet… rechte hoeken en witte muren, soms met teksten erop, over de filosofie van deze kunststroming.

Het eerste wat opvalt bij het binnenkomen is een muurschildering, een meer dan levensgroot zwart silhouet van Jorge Rando met ernaast een tekst over zijn idealen.

De achterliggende filosofie is: ware kunst is om met lijn vorm en kleur in alle vrijheid alles wat in het universum leeft weer te geven. Het moet niet alleen een mooi plaatje of beeld zijn, maar ook spiritueel. Het moet de mensen aanspreken en aan het denken zetten. Ook moet het niet alleen het menselijk lijden, de ongerechtigheid, de wreedheid en de ongelijkheid aan de kaak stellen, maar liefst ook een bijdrage leveren aan de oplossing hiervan. Bovendien: kunst is niet voor minderheden, kunst is universeel, voor iedereen.

Toen wij het museum bezochten was er een zaal gewijd aan de gevolgen van onderdrukking en ongerechtigheid. Er was onder andere een levensgroot groen kunstwerk van een vader met twee kinderen met de gezichten naar de muur en de handen in wanhoop voor de ogen. Het was gemaakt van gips en espartogras, oude traditionele materialen.

Verderop ook nog tegen de muur een rij van zes mannenbeelden, allemaal met dezelfde houding van wanhoop en overgave. Het maakte op mij diepe indruk en ik realiseerde me hoe goed wij het nu hebben omdat we in een vrije en redelijk democratische maatschappij leven.

Er was ook een zaal met overwegend grote, groene schilderijen, getiteld: “Naked Nature”. Ruig opgezette, veelal sombere naaktfiguren in vele tinten groen met wat zwarte lijnen. De lijsten waren van donker gebeitst hout die de schilderijen als een kist met lage opstaande randen omvatten.
Een enkel gekleed paar, liefdevol omstrengeld, met veel blauw en ook weer met forse streken neergezet, vonden wij heel ontroerend.

Een verrassing, er was een binnentuin met een meer dan levensgroot vrouwenbeeld in hard-roze met blauwe haren, haar handen zorgzaam om haar gezwollen, zwangere buik. Een hoopgevend beeld!

Nog een verrassend kleurrijk kunstwerk stond ergens in een hoek van een gang. Een bos palmtakken in rood, geel, groen, paars en blauw. Waarschijnlijk gemaakt van dun waspapier. Hier werden we echt blij van, evenals van onze ontmoeting met twee kunstenaars in het atelier op de onderste verdieping.

In het museum zijn niet alleen expositieruimtes maar er is ook een atelier waar kunstenaars rustig kunnen werken en inspiratie opdoen. We ontmoetten daar behalve een schilderende dame een man die houten lijsten aan het maken was. Hij was kunsthistoricus vertelde hij en erg blij met zijn baan als beheerder en decorateur van dit museum. Hij timmerde niet alleen al de originele houten lijsten, maar hij werkte ook aan de inrichting van de wisselende tentoonstellingen en gebruikte daarbij audiovisuele middelen.

We hadden er ook al videofilms aan de muur gezien onder andere van Jorge aan het werk en een soort driedimensionaal fotoalbum achter glas op de vloer. Ook de teksten op de witte muren waren zijn werk.

Er zijn plannen om het atelier uit te breiden zodat meer veelbelovende jonge kunstenaars gebruik kunnen maken van de ruimte en inspiratie kunnen opdoen door de lessen van Jorge.

Het museum toont niet alleen de beeldende kunsten, ook de muziek komt aan bod. Er worden van tijd tot tijd kleinschalige concerten en theateruitvoeringen gegeven. Iedere zaterdag om 12.00 uur is er in het kloosterkerkje ernaast een concert onder het motto “Hora de Mercado, Hora de Música”.

Voor meer informatie: tel. 952 210 991

Daarnaast worden er ook films vertoond. Zo was er bijvoorbeeld afgelopen maand een programma over Japanse dans en muziek en een lezing over de moderne videokunst. Kortom een zeer inspirerende opzet en voldoende aanleiding om nog eens terug te gaan naar dit vooruitstrevende, vernieuwende museum met zijn jeugdig elan. De volgende wissel-expositie begint op 19 januari 2019.

Museo Jorge Rando
Calle Cruz de Molinillo 12
29013 Málaga, España

Tel: (34) 952 12 76 00
info@museojorgerando.org
https://www.museojorgerando.org/

Else van Velthuijsen