Levenstestament in Spanje – deel 3: Veel meer dan alleen een volmacht!
7 Januari 2018
Stel dat u wilsonbekwaam wordt, en wordt opgenomen in een verpleeg- of verzorgingstehuis. In die situatie moet wellicht ook worden nagedacht over wat er in zo’n situatie met uw inboedel en uw huisdieren moet gebeuren. De verkoop van de Spaanse woning kwam in deel 2 al aan de orde. De navolgende casus is deels afkomstig uit onze praktijk. De personen die worden genoemd zijn uiteraard fictief.
Casus
Het kinderloze echtpaar Henk en Joke Binnerts hield van avontuur. Zij hebben samen veel verre reizen gemaakt. Toen de leeftijd ging tellen zijn zij definitief neergestreken in een prachtig klein dorpje aan de Costa del Sol. Vanaf het terras van hun authentieke finca genoten zij jarenlang van het mooie uitzicht en van hun twee honden waar zij elke dag lange wandelingen mee maakten.
Zij waren allebei achterin de zeventig toen Henk een zwaar herseninfarct kreeg. Vanaf dat moment stond Joke er alleen voor. Zij deed haar best om Henk zo goed mogelijk te verzorgen. Henk was door het herseninfarct wilsonbekwaam geworden, maar het jaar ervoor waren zij gelukkig zo verstandig geweest om bij een Spaanse notaris een ‘poder general’ te tekenen en elkaar te machtigen voor alle denkbare handelingen. Dat was maar goed ook, want zo kon Joke ook namens Henk tekenen bij de verkoop van de finca en deze verruilen voor een comfortabel appartement. Voor de honden zocht zij nog onderdak, want die waren in het appartementengebouw niet toegestaan. De Spaanse conciërge kneep nog wel even een oogje dicht, maar dat zou niet lang meer duren.
In de finca hadden zij een bonte verzameling van allerlei voorwerpen, souvenirs en snuisterijen uit allerlei landen. Deze verzameling had Joke tijdelijk laten opslaan. In het appartement was hiervoor geen ruimte. Zij kon er geen afstand van doen zolang Henk nog leefde: zij hadden dit met veel plezier samen verzameld. De verzameling was omvangrijk, maar ook zeer waardevol.
Niet lang nadat zij intrek hadden genomen in het appartement komt Joke zeer ongelukkig ten val en overlijdt zij in het ziekenhuis aan haar verwondingen. Henk wordt overgebracht naar een verzorgingstehuis in de omgeving. Omdat Henk geen levenstestament heeft waarin een opvolgend gevolmachtigde wordt benoemd voor het geval Joke er niet meer zou zijn ontvangt de verhuurder van de opslag echter geen huur meer en laat de complete verzameling afvoeren. De honden worden door de conciërge naar het asiel gebracht.
Het Nederlandse oude buurmeisje van Henk en Joke bezocht hen zo vaak ze kon in Spanje. Vooral Henk had een heel goede band met haar. Net als hij was zij gefascineerd door andere culturen en zij genoot altijd van de reisverhalen die hij vertelde voordat hij het herseninfarct kreeg. Zij had heel graag wat van de spullen gekregen die Henk en Joke hadden verzameld tijdens hun vele reizen. Henk en Joke hadden haar daarom ook tot enig erfgenaam benoemd voor het geval de laatste van hen zou overlijden. Ook was er afgesproken dat zij de honden zou gaan verzorgen als Henk en Joke er niet meer zouden zijn. Het buurmeisje wist echter niet van het overlijden van Joke: er was niemand die haar hiervan op de hoogte had gesteld.
Een levenstestament met een opvolgende volmacht als oplossing
De geliefde huisdieren en de met zoveel passie verzamelde waardevolle voorwerpen hadden een betere bestemming verdiend. Henk en Joke hadden geen kinderen, maar wel lieve mensen om zich heen. Zij waren zo verstandig geweest elkaar een volmacht te verlenen, maar hadden daarbij nagelaten iets te regelen voor het geval één van hen zou overlijden. Als de volmacht deel had uitgemaakt van een meeromvattend levenstestament, met daarin onder meer een opvolgende gevolmachtigde en wensen/instructies voor die gevolmachtigde met betrekking tot de bestemming van de inboedel en de huisdieren, dan had een en ander een stuk bevredigender kunnen verlopen. Een dergelijke opvolgende volmacht was ook voor het in deel 2 reeds besproken probleem dé oplossing geweest. Het heeft uiteindelijk vijftien maanden geduurd voordat de door de Spaanse rechter (ambtshalve) aangewezen wettelijk vertegenwoordiger (‘tutor’) het appartement kon verkopen en een einde kon worden gemaakt aan de nog steeds doorlopende vaste lasten. Kort daarna overleed ook Henk en erfde het buurmeisje (helaas) slechts geld.
Een levenstestament is méér dan alleen een volmacht. Het is een testament voor als je nog wel leeft maar niet meer in staat bent te bepalen en aan te geven wat je wilt dat er gebeurt. De kunst is om bij het opmaken van een levenstestament in scenario’s te denken. Het is een kwestie van de juiste vragen stellen. Het échte testament kan bovendien in zekere zin dienen als een sjabloon voor het levenstestament.