Levenstestament in Spanje
Deel 8: Het “weggeven van vermogen”
25 Juni 2018
In deel 8 van deze columnreeks gaan we verder met de casus van Sjoerd en Wilma over de rol en mogelijkheden van een levenstestament. Dit keer gaat het om besparing op Sjoerds eigen bijdrage in de kosten van zijn verblijf in het verpleeghuis.
Zorginstelling; vermogensafhankelijke eigen bijdrage
Uit de vorige column weten we dat Tessa haar vader Sjoerd na zijn hersenbloeding en het overlijden van haar moeder naar Nederland heeft gehaald en hem heeft ondergebracht in een Nederlands verpleeghuis. Voor het verblijf in een Nederlandse zorginstelling moet men tegenwoordig weer ‘naar vermogen’ in de kosten daarvan bijdragen. Sjoerd had aardig wat gespaard en heeft dit vermogen daarna goed belegd. Daarom had Sjoerd in zijn levenstestament staan dat Tessa namens hem mag overgaan tot uitbetaling aan zichzelf van het erfdeel dat zij nog tegoed had in verband met het overlijden van haar moeder, onder de voorwaarde dat dit zou leiden tot een lagere eigen bijdrage voor Sjoerd in verband met zijn verblijf in het verpleeghuis.
Wat blijkt echter: na uitbetaling van de vordering die Tessa op Sjoerd had uit hoofde van het overlijden van haar moeder is de daling van het box 3-vermogen van Sjoerd én de daling van de eigen bijdrage nog niet optimaal. Wat nu? De notaris helpt. Besloten wordt om uit het vermogen van Sjoerd nog een aanvullende schenking aan Tessa te doen. Voor een dergelijke schenking geldt op grond van het levenstestament een gelijkluidende voorwaarde.
‘Interne’ voorwaarden aan gebruik van de volmacht
De bedoelde voorwaarde(n) staan niet in het volmachtdeel van het levenstestament, maar in het deel dat gaat over de regels die Tessa als gevolmachtigde in acht moet nemen bij het gebruik van de volmacht. Die regels gelden alleen in de interne verhouding tussen Sjoerd en Tessa. Voor de bank zijn ze niet relevant. Voor de bank is alleen het volmachtdeel relevant.
Aan de beperkingen en voorwaarden in het interne gedeelte heeft de bank geen boodschap bij de beoordeling of Tessa bevoegd is om namens zijn vader te handelen. Maar die voorwaarden en beperkingen zijn zeker wel van belang! Als Tessa buiten haar boekje gaat, kan de volmacht worden ingetrokken en kan zij aansprakelijk worden gesteld door de toezichthouder.
Toezichthouder
Sjoerd heeft de notaris in zijn levenstestament tot toezichthouder aangewezen. Elk half jaar moet Tessa even laten zien welke uitgaven en rechtshandelingen zij namens Sjoerd heeft verricht. Als uit deze ‘rekening en verantwoording’ blijkt dat er een vreemde uitgave is gedaan, moet Tessa dit kunnen verklaren. Zo niet, dan kan de toezichthouder de volmacht intrekken en Tessa aansprakelijk stellen zoals hiervoor bedoeld.
Controle
Tessa gaat over tot uitvoering van het plan en tekent twee korte akten bij de notaris. Een akte waarin wordt vastgelegd dat haar erfdeel in de nalatenschap van haar moeder (de vordering die ze heeft op haar vader Sjoerd) aan haar wordt uitbetaald, en een andere, waarin een aanvullend bedrag aan Tessa wordt geschonken. Daarin wordt tevens opgenomen dat het ‘door Sjoerd’ geschonken geld alleen voor Tessa is bestemd en niet (voor de helft) ook voor haar echtgenoot Peter, ondanks dat Tessa in algehele gemeenschap met hem is gehuwd. Ook dit was een voorwaarde die in het levenstestament van Sjoerd was vastgelegd.
In de eerstvolgende IB-aangifte van Sjoerd kan een lager box 3-vermogen worden opgegeven. Als gevolg hiervan gaat Sjoerd te zijner tijd een (veel) lagere bijdrage betalen voor zijn verblijf in het verpleeghuis.
Nadere voorwaarden aan het doen van schenkingen
Aangezien voor de vaststelling van Sjoerds eigen bijdrage in de verblijfskosten zijn vermogen per 1 januari van twee jaar daarvoor als grondslag geldt, zal er twee jaar moeten worden gewacht totdat de eigen bijdrage daadwerkelijk lager wordt. Daarom moesten de omschreven maatregelen zo snel mogelijk worden genomen. Nu dit geregeld is, kan er rustig verder worden gekeken of het raadzaam is nog verdere schenkingen uit het vermogen van Sjoerd te laten plaatsvinden. Verdere schenkingen mogen op grond van het levenstestament van Sjoerd slechts plaatsvinden als deze erfbelastingbesparing opleveren én er voldoende vermogen voor Sjoerd overblijft om in zijn verzorging te kunnen blijven voorzien.
Aangezien de kwaliteit van de verzorging in Nederland daalt en de kosten toenemen, moet hier goed op worden gelet. In de schenkingsakte neemt de notaris daarom een herroepingsclausule op. Ook dit was een voorwaarde in het levenstestament voor eventuele overige schenkingen. Deze schenking(en) kunnen worden herroepen als naderhand blijkt dat er teveel geschonken is. Tessa doet er dus verstandig aan deze geschonken bedragen op een aparte rekening te zetten en hier niet aan te komen totdat Sjoerd is overleden!