Mañana, mañana…
30 September 2018
“Mañana, mañana...” Het is ongetwijfeld een van de bekendste Spaanse woorden, en het impliceert als zou alles in het zuiden net iets langzamer of gemoedelijker verlopen. Maar betekent het ook dat de Spanjaarden minder uren werken? In feite niet. In die zin dat een werkdag in Noord-Europa korter, en daardoor ook productiever is. Gezonder bovendien.
Een job van negen tot vijf, het is hier lang niet zo vanzelfsprekend. Zoals de Engelse editie van El País onlangs demonstreerde met een anekdote in het artikel “Why is nobody changing Spain’s long working hours?”, over de gebruikelijke lange lunch van zakenmannen.
In Spanje krijgen veel werknemers nog een lange middagpauze. Vaak toch te kort om naar huis te gaan, vullen ze dit dan met bijvoorbeeld winkelen of sporten. Maar ze komen wel pas rond 20 uur of later thuis. Secretaresses bijvoorbeeld zijn vaak verplicht zo lang te blijven omwille van de lange lunch van hun bazen, die daarna verwachten dat hun secretaresse tot zij naar huis gaan, tot hun dienst blijft.
En zo komt het dat volgens El País, in tegenstelling tot andere Europese landen, de werkgevers in 73 procent van de gevallen de uren van de werknemers bepalen, dat 36 procent van de Spaanse werknemers beweert minder dan 3 uur vrij te hebben per dag, en 75 procent geen overuren kan maken om elders meer vrije tijd op te bouwen.
Ook kinderen maken hier lange dagen. Ze lijden aan een chronisch slaapgebrek, zo merkte een Nederlandse moeder op die tijdelijk in Spanje woont. Dat krijg je als het avondmaal hier standaard 21 uur is, het tijdstip waarop ook het tv-nieuws en aansluitend de prime-time programma’s geprogrammeerd staan.
De siësta-tijd tijdens de warmste uren van de dag was voor het destijds rurale Spanje wel logisch, maar de lange werkdag stamt ook nog uit de harde jaren na de Spaanse Burgeroorlog, toen veel mensen twee of zelfs drie jobs nodig hadden: één in de ochtend, en één in de (late) namiddag. Daarnaast zette generaal Franco de klok op Berlijn-tijd tijdens de Tweede Wereldoorlog, tegen de logica van de geografische locatie (GMT) in, en sindsdien leeft men in Spanje eigenlijk nog steeds constant in een jetlag-toestand.
Het leuke is misschien wel: de dagen lijken hier langer, omdat ze als het ware in twee delen worden opgesplitst. De ochtend duurt tot ongeveer 14 uur, en om 17 uur krijg je een ‘nieuw’ deel van de dag. Je blijft automatisch actief tot 21 uur, en pas dan begin je aan het avondeten. Daarna nog wat TV? Een film begint hier zelfs door de week soms om 23 uur. Gelukkig bepaal je tegenwoordig meer wat je wanneer bekijkt, dankzij Netflix en dergelijke.
Hopelijk gunnen Spaanse politici en bedrijfsleiders de werknemers binnenkort ook meer vrijheid in hun werkuren, of een kortere werkdag in elk geval. Zeker nu dankzij de nieuwe technologie meer flexibiliteit of werk van thuis uit haalbaar is. Het is toch echt te jammer om in het heerlijke Spanje te wonen en nauwelijks vrije tijd te hebben…