Multi Level Marketing: ramp of redding?
15 September 2019
“Ik werk twee uur per dag vanuit huis op de tijden dat het mij uitkomt en verdien er een flinke boterham mee. Tegen een kleine investering kan je via ons fantastische commissie-systeem veel geld verdienen vanuit je luie stoel! Kom je ons succesteam ook versterken?”
Dergelijke berichten zijn geen zeldzaamheid op sociale media en zeker in de jaren van crisis toen er geen baan te vinden was in Spanje, waren veel mensen gevoelig voor dit soort succesverhalen. Jonge ondernemers die de sleutel naar het succes gevonden hebben met vaak “hysterische” oliën of andersoortige cosmeticaproducten. En hoe dit circus heet? MLM (Multi Level Marketing).
Maar wat is MLM nu precies?
MLM is een bedrijfsmodel waarbij een ondernemer vaak via relaties en tegenwoordig ook sociale media een product aan de man probeert te brengen. De ondernemer krijgt een commissie over de verkochte producten en kan zelf ook weer nieuwe verkopers werven. Over de verkopen die de nieuw geworven “verkopers” realiseren krijgt de aandrager ook weer een commissie.
Daarom wordt MLM vaak vergeleken met een piramidespel of een kerstboom. Hoe hoger je op de ladder staat hoe meer je verdient. De top van de piramide krijg commissie van iedereen die onder hem of haar producten verkoopt. De “Tupperware parties” zijn een oud voorbeeld van een van de eerste grote MLM ondernemingen.
Legaal of niet?
Al jaren is er discussie gaande of het verdienmodel van MLM legaal of illegaal is. Dat verschilt weer een beetje per land maar het is legaal in Europa wanneer aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Zo koopt de verkoper de producten in tegen een gereduceerde prijs en mag hij of zij deze doorverkopen tegen een hogere prijs of behouden voor eigen gebruik. Ook mag de verkoper de producten doorverkopen aan andere verkopers. De verkoper mag deze wederverkoper werven. Wederverkopers mogen echter niet afhankelijk zijn van verkopers “boven” hen in de piramide.
Essentieel is ook dat de verkoper het grootste deel van de winst behaalt uit de verkoop van de producten en niet door het aanbrengen van wederverkopers. En daar ontstaat een grijs gebied dat moeilijk controleerbaar is.
MLM is vergelijkbaar met netwerkmarketing of colportage (deur-aan-deur verkoop). Het grote verschil is echter dat bij netwerkmarketing en colportage geen nieuwe “wederverkopers” geworven worden. Een colporteur kent daarbij in de regel de potentiële klanten niet.
Toen MLM eind jaren negentig zijn opmars maakte in Europa besloot de EU een en ander aan banden te leggen. Zo mag het moederbedrijf geen winst maken op de eerste inleg van een beginnende verkoper en als een verkoper wil stoppen moeten de producten teruggenomen worden (na een maximale inhouding van 10% administratiekosten).
De realiteit sluit echter niet altijd aan bij de voorgeschreven wetten. De overheid probeert te voorkomen dat er sprake is van een piramidecontractie door de verdiensten grotendeels als provisies, bonussen en commissies te laten betalen. De bedrijven zien echter de mazen in de wet en proberen daar slim gebruik van te maken. Een bekend MLM bedrijf, Herbalife, werd in 2011 in Nederland veroordeeld voor piramideverkoop omdat de nadruk van de werkzaamheden niet lagen op verkoop maar het werven van nieuwe wederverkopers. Het Hof van Beroep in Brussel verwierp dit vonnis echter in 2013. In een latere rechtszaak in de Verenigde Staten in 2016 schikte Herbalife en betaalde 200 miljoen dollar terug aan benadeelde mensen.
Stapt u in?
Ik werk nu 22 jaar als bedrijfs- en fiscaal adviseur en heb nog nooit een cliënt gehad die deelnam aan een MLM-constructie. Ik zou deze cliënt (als deze zich zou aandienen) direct adviseren wat anders te gaan doen. Van mij mag MLM namelijk vandaag nog verboden worden. Ik vind MLM het meest schandelijke businessmodel dat er maar bestaat. Maar dat is mijn mening.
Mocht u echter overwegen toch verkoper te worden bij een van de vele bedrijven die deze constructie aanbieden, informeer dan goed of zij aan de wettelijke voorwaarden voldoen zoals in dit artikel beschreven en realiseer u dat “zelfstandig ondernemen” in Spanje zeker niet kosteloos is.