Nog even terughoudend met kunstvlees
26 Juni 2018Nieuwe ontwikkelingen maken het mogelijk dat uit stamcellen gekweekt vlees binnen enkele jaren in de supermarkt ligt en er zijn enthousiaste reacties. Want echt vlees zorgt voor milieuoverlast, dierenleed en zou de kans op dikke darmkanker verhogen. Toch ben ik kritisch en terughoudend.
De zorgen over onze toenemende vleesconsumptie zijn terecht en betreffen naast het dierenleed door de geconcentreerde veeteelt ook daardoor afgenomen kwaliteit van het vlees en enorme hoeveelheden broeikasgassen die het vele vee veroorzaakt. We zullen dus moeten kiezen tussen vegetarisch eten, minder vlees of kunstvlees.
Onderzoek toont aan dat vegetariërs over het algemeen gezonder zijn en langer leven. Enige voorzichtigheid is daarbij echter wel geboden. Vegetariërs eten namelijk niet alleen minder of liefst helemaal geen vlees, maar leven over het algemeen ook een stuk bewuster en daardoor gezonder. Het zou dus best wel eens kunnen dat de gemeten gezondheidseffecten niet met vlees maar met andere onderdelen van hun levensstijl te maken hebben. Verder zijn er ook problemen met een vegetarische levensstijl. Zo is bijvoorbeeld gebleken dat kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap meer vis eten, intelligenter zijn en zich cognitief, verbaal en motorisch beter ontwikkelen.
Je kunt ook kiezen voor minder vlees. Onderzoek toont aan dat naarmate we meer vlees eten we een (gering) hogere kans hebben op dikke darmkanker. Ook hier is enige terughoudendheid nodig. De boosdoener betreft voornamelijk bewerkt vlees, voor vers vlees zijn de conclusies veel minder duidelijk.
En hoe zit het dan met kunstvlees? Over de zogenaamde vegetarische hamburgers kan ik kort zijn. Dit is ultra bewerkte voeding die is samengesteld op basis van onder meer soja, suiker en andere koolhydraten met E-nummers, zoals smaakversterkers, emulgatoren en conserveringsmiddelen. Wie mijn recente boek Lichter heeft gelezen weet wat dit voor je gewicht en gezondheid betekent. Afblijven dus!
Er is echter een geheel nieuwe ontwikkeling op komst waarbij echte vleesvezels worden gekweekt uit stamcellen van vee, waarmee vervolgens het vleesproduct wordt samengesteld. Hoewel het duidelijk zal zijn dat hiermee geen varkenskarbonade of spareribs kunnen worden gemaakt, wordt vooral gedacht aan producten zoals gehakt en bewerkte vleesproducten, zoals frikandellen, vleeskroketten en hamburgers.
Maar ook hier ga ik tot voorzichtigheid manen. De ervaring die we in de laatste eeuwen hebben opgedaan met vervangers van natuurlijke voeding is vrij desastreus voor onze gezondheid gebleken. Denk bijvoorbeeld aan het vervangen van natuurlijke vetten door suiker en andere koolhydraten, het vervangen van boter door zogenaamd gezondere margarines. Verder is het een illusie te veronderstellen dat dit zogenaamde kweekvlees hetzelfde zal zijn als echt vlees. Nee, er moeten straks ongetwijfeld allerlei stoffen worden toegevoegd, zoals industriële vetten, rode kleurstof, kunstmatige vitamines, smaakstoffen en extra mineralen.
Toch vind ik kweekvlees een interessante ontwikkeling, dat ik echter pas zal eten als er uitgebreid en jarenlang onderzoek met positieve uitkomst heeft plaatsgevonden. En ik kan je alvast verklappen dat dit onderzoek onvrijwillig op jou gaat plaatsvinden als goedwillende consument die wordt verteld dat kweekvlees veel gezonder is dan echt vlees. Een riedel die we bij allerlei industrieel bewerkte voeding al ontelbare keren hebben gehoord. Voorlopig raad ik je daarom aan om gewoon wat minder vlees te eten en daarbij uitsluitend te kiezen voor vlees dat afkomstig is van vrij rondlopend vee dat met gras in de wei is gevoed.