Schouderpijn
31 Mei 2019
Het is een veel gehoorde klacht in een fysiotherapie praktijk: schouderpijn. Actieve tennissers die niet meer kunnen spelen, huisvrouwen die niets meer uit een hoog kastje kunnen pakken, jonge IT´ers die uren achter hun bureau doorbrengen met pijn, gepensioneerden die gekweld worden door een onbruikbare arm. Schouderpijn lijkt weinig onderscheid te maken tussen sporters en thuiszitters noch bijzonder leeftijd- of geslachtsgebonden te zijn.
Naast (extreme) pijn bij het heffen van de arm en algeheel functieverlies van dit ledemaat, klaagt een ieder met schouderpijn over slapeloze nachten. Het niet kunnen liggen op de pijnlijke schouder, noch rust kunnen vinden in welke andere houding dan ook, met schouderpijn is het woelen en draaien geblazen. En herstel is meestal slechts langzaam en moeizaam te vinden.
De oorzaak van genoemde klachten kan veelzijdig zijn, maar vaker dan bij andere gewrichten hoort men bij schouderpijn het woord “pees” vallen. De pees is geïrriteerd, ontstoken, verkalkt of gescheurd en hoe dan ook een zonneklare (mede)bron van ellende. Niet verwonderlijk als men weet dat er een nauwe relatie bestaat tussen schouderpijn en peesaandoeningen. Bijgevoegd plaatje bevat een schematische voorstelling van het schoudergewricht om dit te verduidelijken. Kijkt u met me mee.
Bezien we deze tekening nader dan herkent men een gewricht dat bestaat uit een kop, te weten de bovenarm, en een kom welke gevormd wordt door het schouderblad en schouderdak. Opvallend is dat sommige pezen hun verloop hebben tussen kop en kom in. Dergelijk fenomeen komt in geen enkel ander gewricht in ons lichaam voor.
Deze ligging is behoorlijk kwetsbaar. Bij een gezonde schouder is de ruimte voor de pezen om te kunnen manoeuvreren voldoende, maar zodra de afstand tussen kop en kom kleiner wordt, is de kans groot dat zij langs een bot schuren of ingeklemd komen te zitten bij het gebruik van de arm. Met peesirritatie, -ontsteking, of zelfs -scheuring als gevolg
De meest voorkomende oorzaak van het verminderen van de gewrichtsruimte is een slechte houding. Gaat u vanuit een rechte positie maar eens lekker onderuit zitten in de stoel. De bovenrug buigt zich en de schouders kiepen naar voren en naar binnen. In deze houding wordt de afstand tussen kop en kom verkleind en komen de pezen van het schoudergewricht makkelijk in de knel zodra de arm opgetild wordt.
Een andere oorzaak van het afnemen van de afstand is een val op de hand of arm, waardoor de kop als het ware tegen de kom gedrukt wordt. En op oudere leeftijd komen slijtage en verkalkingen voor, wat eveneens minder ruimte aan de pezen laat.
Ook is er dikwijls sprake van een sterk verhoogde spierspanning. In het plaatje is slechts één spier van de okselwand getekend ter demonstratie hoe deze bij aanspanning in staat zal zijn om de kop in de kom te trekken, wat druk op de pezen als gevolg zal hebben. In werkelijkheid bestaan er vele van dergelijke spieren rondom het schoudergewricht.
Eén en ander verduidelijkt waarom de schouder, meer dan andere gewrichten, kwetsbaar is voor peesaandoeningen. Nu hebben deze toch al de naam slechts moeizaam te genezen, maar als tevens de ruimte waarin ze moeten bewegen vernauwd is zal dit het herstel beslist vertragen of zelfs verhinderen. Naast een gerichte behandeling van een geïrriteerde, ontstoken of gescheurde pees in de schouder (vaak medicijnen of injecties of zelfs een operatie) is het dan ook van groot belang dat eveneens de ruimte tussen schouderkop en -kom terug in orde gebracht wordt.
In mijn vak doen we dit onder andere door aan de ontspanning van de spieren van de okselwanden te werken en houdingsadviezen te geven. Indien slijtage of verkalkingen de ruimte innemen, zal soms de chirurg er aan te pas moeten komen om operatief ruimte te maken. Echter, ook na een operatie is een goede nabehandeling van belang opdat verkrampte spieren of littekenweefsel het goede chirurgische werk niet weer teniet doen door de kop in de kom getrokken te houden, wat herstel van de pezen in de weg zal staan.
Peesaandoeningen in de schouder. Ze vragen letterlijk een “ruimere” aanpak dan de behandeling van de pees alleen. Nu weet u ook waarom.