Sinaasappels: geluksappeltjes van oranje
8 Januari 2020
Toen ik voor de eerste keer in Sevilla sinaasappels in de bomen zag hangen, kon ik me niet beheersen. Plukken dus, direct mijn tanden erin en oef! Een hap zure pulp bracht mijn smaakpapillen in shock.
De sinaasappel behoort, net als de mandarijn en de citroen, tot de citrusvruchten. Het is een van de meest geconsumeerde fruitsoorten ter wereld. De altijd groene sinaasappelboom - de Citrus Sinensis - voelt zich het prettigst in een (sub)tropisch klimaat. Bij vorst gaan hele oogsten verloren.
In Spanje ligt het zwaartepunt van de sinaasappeloogst in de regio’s Valencia, Murcia en Andalusië, waarbij de laatste provincie 30% van de productie levert. Met name de Guadalhorce-vallei achter Málaga staat bekend om de overvloedige oogsten van uitstekende kwaliteit.
Chinaasappel en appelsien
In de negende eeuw maakte Europa voor het eerst kennis met de sinaasappel. De Moren brachten een zure en bittere variant uit India naar Spanje om de paleistuinen en patio’s te versieren. Dat zijn dus de sinaasappels waarop ik me destijds zo verkeek in Sevilla…
De zoete sinaasappel deed zijn intrede pas in de zestiende eeuw. De Portugezen plantten het zaad, dat ze uit Zuid-China meenamen, in hun tuinen en binnen de kortste keren veroverde de populaire vrucht de landen rond de Middellandse Zee. Nederland speelde twee eeuwen later een sleutelrol bij het verspreiden van de sinaasappel in Noord-Europa en vernoemde de vrucht naar zijn oorsprongsland China.
Welke soorten zijn er?
Er bestaan tegen de 2.000 soorten en daarvan worden er wereldwijd ongeveer 100 geteeld. Enkele tientallen daarvan hebben hun weg naar Europa gevonden. Als we kijken naar de zoete variant onderscheidt men in Spanje de naranja de mesa en de naranja de zumo, ofwel de hand- en perssinaasappel. Het seizoen begint met de oogst van de Navelina, een soort die plukklaar is van oktober tot en met januari. Dan volgen andere soorten, zoals de Navel, Navel Late en Lane Late.
Om te persen zijn er twee soorten - de Salustiana en de Valencia Late - die van november tot en met augustus rijp zijn. Ten opzichte van de handsinaasappel heeft de naranja de zumo meer sap en een dunnere schil, terwijl de kleur neigt naar bleekoranje.
Hoe herken je een verse?
Een vers exemplaar voelt zwaar van het sap en heeft, naast een frisse tint, een gave en zacht aanvoelende schil. Op de plek waar het steeltje heeft gezeten, moet de uitstulping nog groen zijn. Zit het takje met de blaadjes er nog aan? Dan is de kans groot dat de vrucht minder dan 48 uur geleden geoogst is. Helemaal goed dus.
In de keuken
In de Andalusische keuken is de sinaasappel niet alleen geliefd in desserts, maar zowel het vruchtvlees als de schil spelen ook een hoofdrol in hartige gerechten, zoals salades en soepen.
Een van de mooiste combinaties at ik in Comares, een kunstig over een bergkam gedrapeerd dorpje in de Axarquia. In een klein barretje kreeg ik een bordje ensalada malagueña. Een verrassend lekkere mix van stukjes gekookte aardappel, verse ui, partjes sinaasappel, groene olijven en flinters ontzoute bacalao. En veel olijfolie natuurlijk, heel veel extra virgen olijfolie. De bacalao kun je ook vervangen door stukjes tonijn.
Al het citrusfruit is rijk aan vitamine C, maar sinaasappels spannen de kroon. Ook is het gehalte aan foliumzuur hoog. Wil je dus je weerstand, geheugen en concentratievermogen verbeteren, geef onze oranje vriend dan een vaste plek in je dieet.
Tip: bezoek Sevilla in het voorjaar! De zwoele bloesemgeur van ontelbare citrusbomen drijft dan door de straten en wetenschappers hebben ontdekt dat die geur het gelukshormoon serotonine in je hersenen aanmaakt. Kortom, dat wordt genieten!