Tijdsbeleving
23 Mei 2018
Ongelooflijk, 2018 alweer? Was het niet nog maar net 2017? En de eerste maanden van het nieuwe jaar zijn alweer voorbij op het moment dat ik dit schrijf. Het voelt als een cliché als je zegt dat de tijd vliegt. Maar hoe werkt het nu eigenlijk en waarom lijkt de tijd steeds sneller te gaan naarmate we ouder worden?
Persoonlijk heb ik altijd een dubbel gevoel met tijd. Sommige gebeurtenissen lijken nog maar kort geleden en zijn het niet, en andere zijn lang geleden en lijken nog redelijk recent. Ik heb in januari griep gehad en die dagen duurden een eeuwigheid. Ik ben alweer even beter en die tijd is omgevlogen. Mijn tijdsbeleving lijkt dus te verschillen.
Er zijn verschillende onderzoeken naar dit fenomeen gedaan die dit proberen te verklaren. De evenredigheidstheorie houdt in dat de tijd voor een ouder iemand relatief ook echt korter is dan voor een jonger iemand. Als iemand 4 jaar is, dan is 1 jaar een kwart van het leven. Maar wanneer iemand 65 is, is dat aandeel veel kleiner. De beleving van het jaar wordt daardoor ook korter.
Hiernaast is er een biologische verklaring. Ouderen hebben een tragere stofwisseling dan jongeren, die op hun beurt een snellere ademhaling en hartslag hebben. Kinderen zijn daarmee te vergelijken met klokken die sneller lopen dan normale klokken. Wanneer je je een klok voorstelt die 50% sneller loopt dan een normale (geijkte) klok, dan zijn er op die klok 36 uur verstreken terwijl er in werkelijkheid maar 24 uur verstreken zijn. Kinderen ervaren dus als het ware meer tijd in dezelfde 24 uur.
De laatste verklaring heeft te maken met de hoeveelheid informatie die men tot zich neemt. Als we meer en complexere informatie tot ons nemen, ervaren we meer tijd. Als de informatie voor de ontvanger echter al bekend is, neemt dit effect weer af. Met andere woorden: nieuwe ervaringen zorgen voor het langzamer verstrijken van tijd. Daarbij staan kleine kinderen heel anders in het leven dan hun oudere soortgenoten. Zij kunnen helemaal gebiologeerd zijn door iets wat ze zien. Zij ervaren dingen veel intenser en zijn daarmee met hun aandacht volkomen bij het hier en nu. Daarmee is hun ervaring van de tijd ook veel intenser dan bij volwassenen. Zij ervaren bij wijze van spreken ieder moment. Hierdoor verstrijkt de tijd als geheel veel langzamer.
Wat kunnen wij hieruit leren? Wel, uitgaande van de laatste verklaring, hebben we zelf invloed op hoe we tijd beleven. Wanneer we bewuster leven en nieuwe ervaringen meer tot ons nemen, zal onze beleving van de tijd veranderen en zal tijd langer duren. Ook wanneer we zorgen voor veel verandering, vernieuwing en variatie in ons leven, zullen we meer nieuwe informatie te verwerken krijgen, waardoor we tijd intenser beleven. Dit jaar heb ik een reis naar India gemaakt. 3 ½ week die heerlijk lang duurden. Doordat ik me er helemaal in heb gestort en al het andere even achter me had gelaten.
Kortom, het leven is zo kort of lang als je het zelf maakt. Dus geniet, leef in het moment, wees je bewust van wat je doet en blijf niet te lang in het verleden hangen. Anders heb je minder tijd voor nu en de toekomst.