Wist je dat de uitdrukking “tegen windmolens vechten” een Spaanse oorsprong heeft?
7 Augustus 2018
Wie tegen windmolens vecht, voert een hopeloze strijd. Net zoals het heldhaftige hoofdpersonage uit de roman van Miguel Cervantes: “De vernuftigde edelman Don Quichot van La Mancha”.
Dat vierhonderd jaar na de publicatie van zijn boek uitdrukkingen en woorden als “een donquichotterie” of “een donquichot” in een hedendaags verklarend woordenboek opgenomen zouden worden, had Cervantes waarschijnlijk nooit verwacht. Laat staan dat hij geweten zou hebben dat er specifieke Don Quichot fiets- en wandelroutes zouden ontstaan! De 250 kilometerslange weg brengt je langs kastelen, windmolens en wijnvelden van Toledo tot Albacete. De uitgestippelde route start in Esquivias, waar het huis van Cervantes staat en volgt verder de weg die de idealistische ridder en zijn schildknaap in het verhaal namen. De alom gekende Manchego kaas is trouwens een product uit deze regio.
Het boek van Cervantes werd al meteen na z’n publicatie, in 1605, een succes. Niet enkel in Spanje, maar ook wereldwijd leeft Don Quichot nog steeds voort. Iedereen kent de verhalen van de knotsgekke ridder. Onlangs nog werd het boek tot “Grootste roman van alle eeuwen” uitgeroepen. Op de Spaanse euromunten van 10, 20 en 50 cent prijkt trouwens vol trots het hoofd van Spanjes meest bekende schrijver: Miguel Cervantes.
Wat het boek uit de 17de eeuw zo uniek maakt, is het feit dat het zo vooruitstrevend was. Het was een reactie op het klassieke epos; een aanklacht tegen de kuddegeest van de mens en de almacht van de katholieke kerk, die met een kwinkslag en de nodige humor werd neergeschreven. Verder was ook de schrijfstijl en de psychologische inbreng ongezien voor die periode. De uitgesproken, tegenstrijdige karakters ontwikkelden zich in de loop van het verhaal en dat was nieuw in de tijd van Cervantes. Om die reden wordt Don Quichot weleens de eerste psychologische roman genoemd.
Een oude edelman, waarschijnlijk een zekere Quijada, verliest elke zin voor de werkelijkheid na het overvloedig lezen van ridderromans. Als ridder Don Quichot trekt hij samen met zijn corpulente buurman Sancho Panza over de vlaktes van La Mancha. De immer realistische Sancho staat als schildknaap aan de zijde van zijn meester en behoedt Don Quichot onderweg voor dwaasheden, tijdens zijn heldhaftige daden.
Dat Don Quichot als idealistische ridder het spoor behoorlijk bijster is, blijkt uit het feit dat hij gehuld in een oud harnas en met een helm van karton het gevecht aangaat met windmolens, die hij als reuzen aanziet. Verder beschouwt hij herbergen als kastelen, ziet hij schurken in geestelijken (kritiek op de kerk) en meent hij dat een kudde schapen een leger is (kritiek op het kuddegedrag van de mens). Hij redt ook prinsessen die in werkelijkheid hoertjes zijn. Iemand die vandaag als een Don Quichot omschreven wordt, is dus een persoon die een hopeloze strijd voert en nutteloze doelen nastreeft.
Van mijn persoonlijke favoriete Spaanse schrijver kan ik deze bestsellers aanraden:
Idelfonso falcones: De kathedraal van de zee (mijn favoriet) - De hand van Fatima - Koningin op blote voeten.