Wist je dat er een “Bilbao-syndroom” bestaat?

Waarom het Guggenheim zo belangrijk is voor Bilbao

Bilbao is de grootste stad van het Baskenland, de regio die jammer genoeg lange tijd onlosmakelijk verbonden werd met de terreurbeweging ETA. Begin jaren ´80, honderd jaar na de industriële revolutie die de stad groot maakte, was Bilbao een nietszeggende, verloederde industriestad op de rand van de afgrond. De teloorgang van de ooit zo florerende staalindustrie en scheepsbouwsector hadden een grote ravage aangericht, met een hoog werkloosheidscijfer tot gevolg.

Begin jaren ´90 wilde de Baskische regering van haar negatieve imago af. Net op dat ogenblik was de “Guggenheim Foundation” op zoek naar een nieuwe locatie voor een museum. Ondanks de bezwaren van het merendeel van de plaatselijke bevolking, die de voorkeur gaf aan een modernisering van de industrie om het werkloosheidsprobleem aan te pakken, koos de Baskische overheid toch voor een culturele investering.
Had die dan geen andere prioriteiten? Of was ze gewoon visionair?

Eens geopend trok het museum in een mum van tijd miljoenen bezoekers aan en creëerde het –rechtstreeks en via een omweg - duizenden banen. De door het museum gegenereerde activiteiten brachten extra geld op en al na vijf jaar was de investering volledig terugbetaald. Het aantal bezoekers blijft intussen toenemen en Bilbao behoort vandaag tot een van de meest bezochte steden van Spanje.

Andere “nietszeggende”, kleinere steden proberen ondertussen het idee achter het succes van Bilbao te kopiëren, door waanzinnige bedragen te investeren in opzichtige gebouwen van spraakmakende architecten. Daarmee is het “Bilbao-syndroom” geboren, al evenaart lang niet elke stad het succesverhaal van Bilbao. In Bilbao koos men voor een spectaculair ontwerp van de Canadees-Amerikaanse architect Frank O. Gehry, met een grillige vormgeving en een opzichtige buitengevel van titanium. De titanium platen zijn nog geen millimeter dik en veranderen, afhankelijk van het weer en het aanwezige daglicht, van kleur. Ondanks de kolossale afmetingen van het gebouw en het adembenemende ontwerp, slaagde Gehry er dankzij een computerprogramma uit de ruimtevaartsector, alsnog in om binnen het vooropgestelde budget te blijven en de afgesproken deadline te respecteren.

In de langste zaal van het museum is een opzichtig kunstwerk ondergebracht van de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra. Buiten de vaste collectie, met werken van onder meer Warhol en Picasso, worden op regelmatige basis tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd. Opvallende kunstwerken, die ook tot de vaste collectie behoren, doen de reeds opmerkelijke buitenkant er nog sensationeler uitzien.
Bij de ingang is het de twaalf meter hoge “Puppy” van de Amerikaanse kunstenaar Jeff Koons, die het publiek verwelkomt. Het gaat om een West Higland terriër die bekleed is met 70.000 bloemen. Deze brengen kleur in het vaak regenachtige Bilbao. Aan de andere kant van het museum, aan de rand van de rivier, houdt de tien meter hoge, bronzen spin, “Maman”, van de Franse kunstenares Louise Bourgeois, de wacht.

Wist je trouwens dat een paar dagen voor de opening van het museum werd ontdekt dat drie als tuinmannen verklede ETA- terroristen, bezig waren met het verstoppen van een bom in de “Puppy”? Gelukkig werden ze betrapt en waakt de hond nog steeds over de titanium bloem van Bilbao.

Ga je naar Baskenland en wil je graag een persoonlijke gids, contacteer dan mijn Belgische collega via www.wereldstadgidsen.com

Ilse Vanaken